Xử lý việc hành hung cán bộ y tế: Mọi chính sách và giải pháp đều phải hướng đến người bệnh

Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân cũng như những giải pháp nhằm chấn chỉnh, xử lý triệt để vấn đề trên, Phóng viên Báo Công lý đã có cuộc trao đổi với TS.BS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế.

– Gần đây đã xảy ra một số sự việc gây chú ý liên quan đến ngành y tế. Xin ông cho biết cụ thể hơn về những vấn đề này?

TS.BS Hà Anh Đức: Những ngày gần đây đã xảy ra một số sự việc liên quan tới hệ thống y tế, hệ thống khám chữa bệnh, trong đó có tình trạng hành hung cán bộ y tế, điển hình là vụ việc ở Phú Thọ và gần nhất là Nam Định – xảy ra khi bác sĩ đang điều trị bệnh nhân tại khoa hồi sức cấp cứu.

Dù nguyên nhân là gì, hành vi hành hung nhân viên y tế, đặc biệt khi họ đang làm nhiệm vụ cứu người, là hoàn toàn không thể chấp nhận được. Cho dù ai sai ai đúng, thì khi bác sĩ đang làm nhiệm vụ chuyên môn, phải đảm bảo an toàn để họ hoàn thành công việc.

– Vậy Bộ Y tế đã có những chỉ đạo nào sau các sự việc này?

TS.BS Hà Anh Đức: Ngay sau các sự việc, chúng tôi đã có văn bản chỉ đạo chấn chỉnh trong toàn ngành; yêu cầu các Sở Y tế làm việc ngay với cơ quan công an để đảm bảo an ninh, bảo vệ nhân viên y tế trong khi thực hiện nhiệm vụ cứu người. Sở Y tế Phú Thọ đã phối hợp với cơ quan điều tra, và đến sáng nay (7/5/2025), chúng tôi đã nhận được báo cáo sơ bộ từ Sở Y tế.

Dù chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, nhưng hành vi trên đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh đề nghị ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo đúng quy định.

– Theo ông, vì sao những sự việc này lại liên tục xảy ra gần đây?

TS.BS Hà Anh Đức: Thực trạng này đã xảy ra nhiều năm trước, có nguyên nhân khách quan và chủ quan. Lĩnh vực khám chữa bệnh vốn mang nhiều áp lực, mỗi năm có khoảng 200 triệu lượt khám chữa bệnh, bình quân mỗi ngày có hàng trăm ngàn người được chữa bệnh.

Có những bệnh viện rất đông, có những ngày lượt khám đến gần chục nghìn người, trong khi đó, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực y tế có lúc có nơi chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của người bệnh. Trong khi đó, tâm lý người bệnh muốn được khám nhanh, kỹ lưỡng, cộng thêm số lượng bệnh nhân đến khám chữa bệnh đôi khi có những lúc có thể tạo áp lực lớn nên cán bộ nhân viên y tế và trong một số tình huống khiến một bộ phận cán bộ y tế ứng xử chưa tốt.

– Vậy Ngành Y tế đã có biện pháp gì để chấn chỉnh tình hình?

TS.BS Hà Anh Đức: Để giải quyết tình trạng này, cần có đồng bộ các giải pháp và một số giải pháp cần có sự can thiệp của các bên liên quan.

Thứ nhất, đối với cán bộ, nhân viên y tế: Chúng tôi đã có nhiều quy định liên quan đến quy trình chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp, ứng xử trong môi trường y tế để giúp cán bộ y tế thực hành tốt và cần giúp cán bộ, nhân viên y tế có được nhận thức ứng xử phù hợp trong các tình huống rủi ro phát sinh.

Thứ hai, cần đảm bảo trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, điều kiện làm việc an ninh, an toàn.

Thứ ba, đối với các biện pháp đối với y tế: cần có chính sách giúp nhân viên y tế yên tâm làm việc trong các khoa, phòng cấp cứu, xây dựng quy trình đón tiếp bệnh nhân, quy định an toàn y tế nhằm đảm bảo yếu tố an toàn khi thực hiện cấp cứu, trang bị nút bấm khẩn cấp báo động cho cơ quan công an, lực lượng an ninh chuyên trách đến xử trí ngay.

Thứ tư, đối với người bệnh: cần tuyên truyền từ luật, nghị định, thông tư đến các quy chế nội bộ. Mục tiêu là lấy người bệnh làm trung tâm. Người bệnh được tôn trọng, được thăm khám, điều trị. Tuy nhiên, để đạt được điều đó, với những áp lực hiện tại, chúng tôi cũng mong người bệnh thấu hiểu và chia sẻ để đảm bảo hoạt động khám chữa bệnh diễn ra hiệu quả.

Thứ năm, từ năm 2014, Bộ Y tế đã ký quy chế phối hợp với Bộ Công an. Trong đó, có nội dung liên quan đến việc đảm bảo an ninh, trật tự tại các cơ sở y tế. Chúng tôi cũng đề xuất các giám đốc bệnh viện cần tăng cường hành lang bảo vệ tại khu vực cấp cứu, hồi sức tích cực. Đây là nơi thường xuyên xảy ra tình huống căng thẳng. Đồng thời, Bộ sẽ tiếp tục báo cáo và tham mưu cho Chính phủ, hoặc trong phạm vi quyền hạn của Bộ trưởng, ban hành các chính sách cụ thể để bảo vệ nhân viên y tế.

Thứ sáu, Luật khám, chữa bệnh đã quy định cụ thể về việc đóng viện phí. Tuy nhiên, trong một số trường hợp bệnh nhân khó khăn, bệnh nhân vô gia cư, những người bị tai nạn giao thông không có giấy tờ tùy thân… các cơ sở y tế vẫn thực hiện cấp cứu và có thể giao Phòng Công tác xã hội đảm nhiệm nhiệm vụ kết nối, vận động mạnh thường quân hỗ trợ.

Ngoài ra, Nghị định 60 về tự chủ tài chính cho phép các cơ sở y tế thành lập các quỹ tài chính hỗ trợ bệnh nhân trong các trường hợp đặc biệt như bệnh nhân không có khả năng chi trả hoặc không may tử vong.

– Vậy giải pháp tổng thể là gì để tránh các sự cố không đáng có?

TS.BS Hà Anh Đức: Mục tiêu sắp tới là giảm tối đa các áp lực không đáng có cho cả nhân viên y tế và người bệnh. Muốn vậy, cần một hệ thống giải pháp đồng bộ.

Trước hết, quy trình đón tiếp tại các cơ sở y tế cần chuyên nghiệp hơn để giảm căng thẳng ban đầu. Thứ hai, cán bộ y tế cần được đào tạo kỹ năng xử lý tình huống. Thứ ba, sự hỗ trợ của các cơ quan chức năng phải thật sự kịp thời và hiệu quả.

– Trong toàn bộ cải cách, yếu tố cốt lõi vẫn là người bệnh?

TS.BS Hà Anh Đức: Chính xác. Mọi chính sách và giải pháp đều phải hướng đến việc lấy người bệnh làm trung tâm. Riêng về cơ chế tài chính, các đơn vị cần tiếp tục rà soát, điều chỉnh để tạo ra sự thông thoáng, giảm bớt rào cản cho người bệnh.

Xin cảm ơn Ông!