Phát triển kinh tế bền vững không thể đánh đổi bằng tài nguyên thiên nhiên và hệ sinh thái. Thế giới đang chuyển mình theo xu hướng xanh, và Việt Nam cũng ở giữa hành trình ấy.
Một cơn mưa bất thường giữa mùa khô, một dòng sông đổi màu, một khu công nghiệp xả thải lén lút trong đêm… Những hiện tượng tưởng chừng rời rạc ấy đang ngày càng dày đặc và báo động một thực tế không thể chối bỏ – môi trường sống đang bị tổn thương nghiêm trọng. Trong khi đó, phát triển kinh tế bền vững không thể tiếp tục đánh đổi bằng tài nguyên thiên nhiên và hệ sinh thái. Thế giới đang chuyển mình theo xu hướng xanh, và Việt Nam cũng ở giữa hành trình ấy.
Rào cản trong phát triển kinh tế xanh
Nhưng hành trình này không thể thành công nếu chỉ có một người trong đó bước đi. Trong bức tranh môi trường ấy, báo chí không chỉ là người đưa tin mà còn là người “thắp lửa” cho nhận thức, người kết nối giải pháp và là nhịp cầu để phát triển xanh trở thành phong trào toàn xã hội. Đặc biệt, báo chí ngành Tòa án, qua lăng kính công lý, có vai trò quan trọng trong bảo vệ môi trường pháp lý cho tăng trưởng xanh và công bằng khí hậu.
Tại Việt Nam, quá trình chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng xanh còn gặp nhiều rào cản lớn. Đầu tiên, nhận thức chưa đồng đều trong toàn xã hội – từ người dân, doanh nghiệp đến một số cấp chính quyền – khiến các chính sách “xanh” đôi khi chưa đi vào thực tế.
Thứ hai là hạn chế về nguồn lực tài chính và công nghệ. Việc đầu tư vào mô hình sản xuất sạch hơn, sử dụng năng lượng tái tạo hay xử lý chất thải đúng quy chuẩn đều đòi hỏi chi phí lớn, vượt quá khả năng của nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Bên cạnh đó, hệ thống chính sách về môi trường còn chồng chéo, thiếu nhất quán, gây khó khăn trong quá trình triển khai thực tế. Đặc biệt, khung pháp lý liên quan đến trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, cơ chế tài chính xanh, kiểm soát khí thải… vẫn còn bất cập. Đây là những thách thức mà không một ngành, lĩnh vực nào có thể tự mình giải quyết.
Với đặc thù của một công cụ truyền thông mạnh mẽ và có tính lan tỏa sâu rộng, báo chí giữ vai trò tiên phong trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng về phát triển bền vững. Thông qua các tuyến bài chuyên sâu, các loạt phóng sự điều tra, báo chí giúp vạch trần những hành vi vi phạm môi trường, đồng thời truyền tải các mô hình hay, cách làm tốt, từ đó góp phần thay đổi tư duy và hành vi xã hội.
Chẳng hạn, các chuyên mục về “tăng trưởng xanh”, “doanh nghiệp vì môi trường”, hay các diễn đàn trên báo in, báo điện tử đã trở thành nơi tập hợp tiếng nói đa chiều – từ giới chuyên gia, cơ quan quản lý đến người dân. Báo chí cũng thường xuyên cập nhật tiến trình thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) của Việt Nam, qua đó tạo ra một cơ chế giám sát xã hội hiệu quả.
Báo chí hành động vì phát triển bền vững
Hoạt động phát triển bền vững không thể tạo ra tác động mạnh mẽ nếu thực hiện đơn lẻ. Chính vì vậy, báo chí đóng vai trò là “cầu nối” quan trọng giữa chính sách với doanh nghiệp và người dân. Không chỉ thông tin kịp thời các chủ trương, chính sách về phát triển xanh, báo chí còn giúp người dân hiểu đúng, hiểu đủ về nghĩa vụ và quyền lợi của mình trong quá trình chuyển đổi.
Mặt khác, thông qua các diễn đàn báo chí, nhiều kiến nghị chính sách được phản ánh từ thực tiễn doanh nghiệp đã được ghi nhận và điều chỉnh. Báo chí không chỉ cung cấp thông tin mà còn tạo cảm hứng. Những câu chuyện về các doanh nghiệp bền vững, các cộng đồng sống xanh hay các cá nhân khởi nghiệp vì môi trường đã chạm đến trái tim độc giả, lan tỏa tinh thần tích cực và thôi thúc hành động.
Đặc biệt, báo chí có khả năng nắm bắt được nhu cầu, xu hướng mà xã hội đang chuyển mình theo. Khi doanh nghiệp tự thân chuyển đổi xanh, chính họ cũng tạo ra cảm hứng và nội dung sống động cho báo chí khai thác. Mối quan hệ tương tác này tạo nên một hệ sinh thái truyền thông xanh mạnh mẽ – nơi mỗi bài báo không chỉ là kết quả của quan sát mà còn là chất xúc tác cho thay đổi xã hội.
Trong dòng chảy của phát triển bền vững, báo chí không chỉ đóng vai trò phản ánh, định hướng dư luận mà còn gánh vác một trách nhiệm xã hội to lớn: Kết nối hành động. Trước những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, suy giảm đa dạng sinh học…, không một cá nhân, tổ chức hay doanh nghiệp nào có thể hành động đơn lẻ. Cần một mạng lưới liên kết, một cầu nối thông tin hiệu quả và đó chính là sứ mệnh của báo chí.
Thông qua những chiến dịch truyền thông mang tính hệ thống, báo chí giúp lan tỏa các giá trị xanh, nhân rộng mô hình doanh nghiệp phát triển bền vững, đồng thời kêu gọi sự chung tay của cộng đồng trong từng hành động nhỏ. Những loạt bài chuyên sâu, những phóng sự điều tra về các “điểm nóng” môi trường hay các tọa đàm, diễn đàn do cơ quan báo chí tổ chức đang trở thành chất xúc tác mạnh mẽ, giúp chính sách đi vào cuộc sống, doanh nghiệp được lắng nghe và người dân được truyền cảm hứng để hành động.
Truyền cảm hứng và thúc đẩy hành động
Là cơ quan truyền thông chuyên ngành, báo chí ngành Tòa án không đứng ngoài dòng chảy xanh. Với sứ mệnh bảo vệ công lý, pháp quyền, các cơ quan báo chí ngành Tòa án đã và đang góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý cho tăng trưởng xanh – từ phản ánh thực trạng áp dụng pháp luật trong lĩnh vực môi trường, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, đến giám sát hiệu quả thực thi chính sách.
Ngoài ra, báo chí ngành Tòa án còn nâng cao nhận thức pháp lý cho người dân trong các vấn đề về bảo vệ môi trường, quyền tiếp cận thông tin, pháp lý về môi trường, khí hậu – những yếu tố cốt lõi của phát triển bền vững.
Phát triển xanh không chỉ là một chiến lược mà là sứ mệnh sống còn đối với mỗi quốc gia, mỗi cộng đồng. Báo chí, bằng sức mạnh lan tỏa và truyền cảm hứng, đang thắp lên hy vọng, khơi dậy tinh thần trách nhiệm và kết nối hàng triệu con người trong hành trình kiến tạo tương lai xanh.
Và trong hành trình ấy, báo chí ngành Tòa án với sứ mệnh bảo vệ công lý và môi trường pháp lý minh bạch, đang đồng hành mạnh mẽ cùng xã hội trên con đường hướng tới một Việt Nam phát triển bền vững, công bằng và thân thiện với môi trường.
Hành trình phát triển xanh của Việt Nam là hành trình dài và đầy thử thách. Nhưng, cũng giống như một cánh rừng bắt đầu từ những hạt mầm, sự thay đổi lớn lao bắt đầu từ nhận thức và hành động của từng cá nhân, tổ chức. Trong đó, báo chí giữ vai trò thắp sáng nhận thức, khơi dậy trách nhiệm và kết nối hành động.
Với sức mạnh truyền thông, khả năng lan tỏa và sự đồng hành trách nhiệm, báo chí hoàn toàn có thể trở thành lực đẩy mạnh mẽ cho tăng trưởng xanh, cho môi trường, khí hậu và cho một tương lai bền vững, công bằng hơn.
Theo Congly.vn