Nhân viên quán cà phê bị hành hung vì nhắc khách không hút thuốc: Cần xử lý nghiêm

Lời nhắc nhở trở thành cái cớ để ra tay

Vụ việc xảy ra tại một quán cà phê thuộc khu đô thị Times City, phường Vĩnh Tuy (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) vào chiều ngày 17/9. Nhóm khách gồm nhiều người vào quán, trong đó có một người đàn ông liên tục hút thuốc lá, dù quán có treo biển cấm rõ ràng. Anh N.M.Đ, nhân viên thu ngân, đã nhắc nhở một cách nhẹ nhàng và lịch sự tới ba lần, nhưng đáp lại chỉ là sự phớt lờ.

Khi anh Đ tiếp tục nhắc, một người trong nhóm không những không chấm dứt hành vi vi phạm mà còn tiến tới đấm thẳng vào mặt anh, khiến anh ngã xuống sàn trong tình trạng choáng váng, ù tai và phải nghỉ làm để theo dõi sức khỏe. Toàn bộ hành vi đã được camera ghi lại, và gia đình nạn nhân đã gửi đơn trình báo đến cơ quan công an.

Cú đấm không chỉ nhằm vào một người làm đúng luật, đúng quy định của quán, mà còn là cú đấm vào nỗ lực xây dựng môi trường văn minh không khói thuốc của các Bộ, Ban, ngành, địa phương đang xây dựng.

Dư luận bức xúc không chỉ vì hành vi bạo lực, mà còn vì sự ngạo mạn trước luật pháp – thứ vốn lẽ ra phải là giới hạn không thể vượt qua trong không gian công cộng.

Trả lời Báo Công lý, lãnh đạo Công an phường Vĩnh Tuy, Hà Nội cho biết, đơn vị đang xác minh, điều tra vụ nam nhân viên quán cà phê bị khách hành hung vì nhắc nhở không hút thuốc lá.

Khi khói thuốc là nguồn cơn của hành vi phản cảm

Không gian quán cà phê – nơi mọi người tìm đến để thư giãn, làm việc, trò chuyện – đang dần trở thành “mặt trận” giữa những người tuân thủ và những người xem nhẹ quy định. Hành vi hút thuốc trong quán cà phê tưởng như nhỏ hẹp, nhưng thực tế lại là nguồn cơn cho nhiều vấn đề lớn: Từ ảnh hưởng sức khỏe, xung đột xã hội, đến những hệ lụy pháp lý không thể xem thường.

Theo Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá năm 2012, các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, giải khát trong nhà là nơi bị cấm hoàn toàn việc hút thuốc lá. Người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính từ 200.000 đến 500.000 đồng theo quy định tại Nghị định 117/2020/NĐ-CP. Nhưng thực tế cho thấy, nhiều cơ sở cũng như khách hàng không thực thi nghiêm túc.

Hút thuốc nơi công cộng không chỉ đơn thuần là hành vi thiếu ý thức mà còn là một nguy cơ đe dọa sức khỏe cộng đồng. Khói thuốc chứa hơn 7.000 hóa chất độc hại, trong đó có hàng chục chất gây ung thư.

Những người không hút thuốc nhưng hít phải khói thuốc – còn gọi là “hút thuốc thụ động” – có nguy cơ mắc bệnh về tim mạch, hô hấp và ung thư không kém gì người trực tiếp hút. Điều đáng nói là trong không gian kín như quán cà phê, tác hại này được nhân lên gấp nhiều lần.

Đã từng có nhiều chiến dịch truyền thông kêu gọi cộng đồng “nói không với thuốc lá nơi công cộng”, nhưng vẫn còn đó hàng ngàn quán cà phê, nhà hàng ở các đô thị lớn treo biển cấm hút thuốc chỉ để… trang trí.

Ngay cả khi có người đứng ra nhắc nhở – như trường hợp của anh Đ – thì người đúng lại là người bị tấn công. Đây là một thực tế khiến nhiều người phải suy ngẫm, khiến những người “làm đúng” lại e dè, sợ những kẻ “làm sai”.

Không khó để nhận ra rằng, vụ hành hung nhân viên quán cà phê chỉ vì lời nhắc không hút thuốc không phải là sự cố cá biệt. Trước đó, từng có nhiều vụ xung đột, thậm chí ẩu đả, chỉ vì nhắc nhở người khác không hút thuốc nơi cấm, giữ trật tự trong rạp chiếu phim, hoặc xếp hàng đúng quy định.

Điểm chung là hành vi bạo lực ngày càng được “hợp lý hóa” bằng cảm xúc nóng nảy, và luật pháp thì nhiều khi không kịp đến trước nỗi sợ của người làm đúng.

Về phía các cơ sở kinh doanh, nhiều nơi chỉ treo biển “cấm hút thuốc” cho có lệ. Nhân viên – những người trực tiếp đối mặt với khách hàng – không được đào tạo kỹ năng ứng xử khi gặp tình huống vi phạm, cũng không được bảo vệ nếu xung đột xảy ra. Họ bị đặt vào thế “vừa phải làm đúng, vừa phải sợ khi gặp côn đồ”, điều này khiến việc thực thi quy định trở nên hình thức, thiếu hiệu lực.

Còn với khách hàng – những người lẽ ra phải hiểu rằng quyền tự do của mình chỉ tồn tại đến khi không xâm phạm đến người khác – lại dễ dàng coi thường luật pháp. Tâm lý “tôi quen rồi”, “ai cấm được tôi” hay “làm gì được nhau” vẫn tồn tại âm ỉ, và bộc phát thành bạo lực khi gặp một lời nhắc nhở đơn giản nhưng đúng đắn.

Và nếu không có những biện pháp mạnh tay để chấn chỉnh, những cú đấm như của người đàn ông kia sẽ tiếp tục được nhân bản — không chỉ trong quán cà phê.

Hành vi có thể bị xử lý hình sự, người làm đúng cần được pháp luật bảo vệ!

Dưới góc độ pháp lý, hành vi hành hung nhân viên quán cà phê khi bị nhắc nhở không hút thuốc trong không gian cấm không thể xem nhẹ. Trả lời báo chí, Luật sư Nguyễn Văn Thịnh (Văn phòng Luật sư Nguyễn Thịnh) cho biết:

“Căn cứ vào tỷ lệ tổn thương cơ thể, tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi, người hành hung có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm”.

Cụ thể, theo điểm a khoản 5 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, người vi phạm có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đến 8.000.000 đồng với hành vi “cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự”.

Tuy nhiên, nếu hậu quả về sức khỏe là nghiêm trọng hoặc có dấu hiệu cấu thành tội phạm, người hành hung có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 134 Bộ luật Hình sự năm 2015, về Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.

Trong trường hợp này, việc người bị hại chỉ thực hiện đúng chức năng, nhắc nhở khách tuân thủ quy định cấm hút thuốc, mà lại bị hành hung, có thể được xem là tình tiết tăng nặng về động cơ đê hèn, cản trở người khác thực hiện công vụ hoặc bảo vệ pháp luật. Theo luật sư Thịnh, nếu có đầy đủ chứng cứ như camera, nhân chứng và hồ sơ y tế, hoàn toàn có thể xử lý vụ việc theo hướng hình sự để làm gương và bảo vệ người thực thi đúng luật.

Pháp luật đã quy định rõ – nhưng điều cần thiết lúc này là sự vào cuộc mạnh mẽ, đồng bộ, và sự thay đổi nhận thức từ chính mỗi công dân. Môi trường không khói thuốc là quyền lợi, và cũng là trách nhiệm mà tất cả chúng ta phải cùng gìn giữ.