Cấm hút thuốc: Khi quy định pháp luật không còn là cái biển hiệu treo cho đẹp mắt

Cộng đồng không khói thuốc không có chỗ cho hành vi côn đồ, vô văn hóa

Ngày 18/9, Công an phường Vĩnh Tuy, thành phố Hà Nội đã tiến hành xác minh vụ một nam nhân viên quán cafe bị hành hung.

Theo phản ánh và clip chia sẻ trên mạng xã hội, trước đó, ngày 17/9, tại một quán cafe trong khu đô thị Times City (phường Vĩnh Tuy, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội), nhóm khách 5–6 người đến uống nước. Dù trong quán treo biển “Cấm hút thuốc lá” rõ ràng, một vị khách vẫn ngang nhiên hút thuốc.

Anh N.M.Đ, 28 tuổi, con trai chủ quán kiêm thu ngân, đã lịch sự nhắc nhở ba lần. Thay vì hợp tác, một người hút thuốc được cộng đồng mạng gọi là “tổng tài đã có động tác giơ tay, lập tức người đàn ông ngồi bên cạnh đứng dậy, tiến vào quầy thu ngân, đấm 2 phát vào mặt anh Đ., khiến nạn nhân ngã ra sàn. Sau đó, “tổng tài” lại giơ tay ra hiệu rồi hô 3 tiếng “thôi, thôi, thôi”. Người đàn ông lập tức trở về chỗ ngồi.

Cú đấm bất ngờ giáng xuống khiến anh Đ. choáng váng, ù tai, sưng má và phải nhập viện kiểm tra sức khỏe. Ngay sau đó, gia đình đã trình báo Công an phường Vĩnh Tuy, cung cấp clip hiện trường và hồ sơ y tế để làm chứng cứ. Đồng thời, camera trong quán cafe đã nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội, làm bùng lên làn sóng phẫn nộ.

Giải thích cho hành động giơ tay ngay trước khi vụ hành hung diễn ra, người được cho là “tổng tài” này sau đó lên tiếng khẳng định không hề ra hiệu, chỉ vô tình giơ tay khi đặt điếu thuốc xuống và thậm chí còn hô “thôi, thôi” để can ngăn. Tuy nhiên, hình ảnh trong video vẫn khiến nhiều người đặt dấu hỏi, đồng thời yêu cầu cơ quan chức năng sớm xác minh.

Ông N.T.H, chủ quán và là bố của nạn nhân, bức xúc: “Con tôi chỉ làm đúng luật. Quán tôi treo biển cấm rõ ràng, nhưng lại phải hứng chịu nắm đấm vì nhắc nhở. Nếu không xử lý nghiêm, ai còn dám đứng ra bảo vệ quy định?”.

Để luật đi vào cuộc sống

Theo Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá năm 2012, hành vi hút thuốc nơi công cộng trong nhà hàng, quán cà phê bị nghiêm cấm, người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính từ 200.000 đến 500.000 đồng. Tuy nhiên, việc thực thi trên thực tế còn nhiều lỏng lẻo.

Sự việc xảy ra tại quán cafe trong khu đô thị Times City đã phơi bày nghịch lý: nhân viên nhắc nhở đúng luật lại trở thành nạn nhân, trong khi khách vi phạm lại sẵn sàng dùng bạo lực. Điều này đặt ra nguy cơ tiềm tàng: Nếu cái đúng không được bảo vệ, xã hội sẽ rơi vào vòng xoáy bất công, nơi luật chỉ còn tồn tại hình thức.

Khoảng trống không chỉ nằm ở chế tài mà còn ở văn hóa ứng xử. Điều đó cho thấy công cuộc xây dựng nếp sống văn minh đô thị không thể chỉ dừng ở khẩu hiệu hay treo biển. Nó đòi hỏi sự đồng thuận xã hội, cơ chế thực thi mạnh mẽ và quan trọng hơn, sự bảo vệ rõ ràng cho những người dám làm đúng.

Từ một cú đấm trong quán cafe, vấn đề không chỉ là xử lý một cá nhân, mà còn là cách xã hội phản ứng với hành vi coi thường luật pháp. Nếu vụ việc được xử lý nghiêm khắc, nó sẽ là thông điệp mạnh mẽ: Cái đúng luôn được bảo vệ, luật không chỉ là văn bản, không còn là cái biển hiệu treo cho đẹp mắt, mà là việc cái sai bị phê phán, xử lý, thì khi đó luật mới đi vào cuộc sống.

Với chứng cứ từ camera, nhân chứng và hồ sơ y tế, cơ quan chức năng sẽ vào cuộc điều tra, xác minh, đồng thời truy cứu trách nhiệm người hành hung (nếu có), thậm chí khởi tố nếu đủ yếu tố hình sự.

Còn đối với các cơ sở kinh doanh, để bảo vệ nhân viên thì cần có quy trình ứng xử khi xảy ra xung đột, bố trí nhân viên hỗ trợ, tăng cường camera và phối hợp với chính quyền địa phương. Nhân viên cần được tập huấn kỹ năng giao tiếp, tránh đơn độc đối đầu khi nhắc nhở khách; thay đổi cách tiếp cận truyền thông: Thay vì chỉ nhấn mạnh tác hại thuốc lá, cần chuyển trọng tâm sang quyền lợi chính đáng của người không hút thuốc. Người hút thuốc nơi công cộng không chỉ gây hại cho sức khỏe cộng đồng, mà còn xâm phạm quyền được sống trong môi trường an toàn của người khác.

Một đô thị hiện đại không chỉ có hạ tầng khang trang, mà còn phải có nếp sống văn minh. Và văn minh không thể tồn tại nếu luật chỉ để trang trí, còn người làm đúng lại phải chịu thiệt thòi.