Chiều 28/2, Đoàn công tác của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội do ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban đến khảo sát thực tế và làm việc với UBND TP Cần Thơ về tình hình thực hiện các quy định của pháp luật trong lĩnh vực đường sắt (dự án đường sắt TP HCM – Cần Thơ) lấy ý kiến đóng góp phục vụ thẩm tra dự án Luật Đường sắt (sửa đổi).
Theo Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050, tuyến đường sắt TP HCM – Cần Thơ dài hơn 175km. Tại địa bàn Cần Thơ, dự án có chiều dài hơn 7km, thuộc địa bàn phường Phú Thứ (quận Cái Răng).
Trong đó, diện tích của nhà ga hơn 60ha, được bố trí song song tiếp giáp phía Bắc đường vành đai phía Tây TP Cần Thơ (đoạn từ đường Võ Nguyên Giáp đến nút giao IC4 của quốc lộ 1), cách nút giao IC2 của đường cao tốc Cần Thơ – Cà Mau hơn 2km.
Vị trí này thuận lợi để kết nối với hệ thống quốc lộ và trục giao thông chính của thành phố như: Tuyến đường bộ cao tốc Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng, cao tốc Cần Thơ – Cà Mau, quốc lộ 1A, 91, 91B, Nam Sông Hậu, đường vành đai phía Tây TP Cần Thơ….
Quy hoạch quỹ đất dự kiến phát triển TOD (mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng, có diện tích khoảng 150ha tại khu vực tiếp giáp nhà ga về phía Bắc; 1.000ha tại khu vực xung quanh nhà ga về phía Nam.
Theo ông Phạm Văn Đồng, Phó Giám đốc Sở GTVT TP Cần Thơ, dự án có quy mô lớn, hiện đại, đòi hỏi công nghệ, kỹ thuật cao. Trong khi đó, địa phương chưa có kinh nghiệm trong quản lý, đầu tư, khai thác, cũng như bảo trì.
Qua đó, Sở GTVT kiến nghị Bộ GTVT chủ trì lập đề xuất chủ trương đầu tư dự án tuyến đường sắt TP.HCM – Cần Thơ. UBND TP Cần Thơ sẽ thực hiện công tác giải phóng mặt bằng và tái định cư.
Đối với Luật Đường sắt (sửa đổi), tại khoản 5 Điều 25, tiền thu được từ khai thác quỹ đất vùng phụ cận ga đường sắt vùng, chính quyền địa phương cấp tỉnh giữ lại 50%, Cần Thơ kiến nghị sửa đổi, được giữ lại 100%.
Tại buổi làm việc, ông Trần Văn Khải, đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, Ủy viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho biết, ĐBSCL có khoảng 17 triệu dân, là một vùng nông nghiệp trọng điểm, đóng góp lớn về lương thực, thủy sản cho cả nước nhưng duy nhất chưa có đường sắt nối mạng quốc gia.
Việc phát triển đường sắt TP HCM – Cần Thơ rõ ràng là quá cấp thiết và đề nghị phải tiếp tục làm sâu sắc hơn vấn đề này để tất cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc, giao thông chủ yếu dựa vào đường bộ, đường thủy, không đáp ứng nhu cầu, trở thành điểm nghẽn lớn nhất, cản trở sự phát triển.
Cao tốc TP HCM – Trung Lương – Cần Thơ chỉ có 2 làn xe, luôn ùn tắc, quá tải mỗi dịp cao điểm.
Cũng theo ông Khải, đường sắt mang lại lợi ích rất to lớn và rõ rệt với ưu thế chở khối lượng lớn, tốc độ nhanh, an toàn, đường sắt sẽ mở ra một không gian phát triển mới cho ĐBSCL và Cần Thơ. Qua đó, để khu vực này cất cánh, việc đầu tư tuyến đường sắt nối Cần Thơ – TP HCM và mạng lưới quốc gia rất cấp bách.
Để nâng cao vai trò của địa phương trong triển khai đường sắt, ông Khải kiến nghị Cần Thơ chủ động phối hợp liên các tỉnh, thiết lập nhóm công tác với Bộ GTVT và những tỉnh có tuyến đi qua để thống nhất phương án đầu tư; tiếp tục cập nhật và bảo vệ quy hoạch, đảm bảo quỹ đất 60ha ga Cần Thơ và hành lang tuyến không bị xâm phạm.
Song song đó, chuẩn bị nguồn lực, lên kế hoạch ngân sách cho giải phóng mặt bằng, tái định cư và hạ tầng kết nối (đường vào ga, bến xe buýt) để sẵn sàng khi dự án khởi công. Đặc biệt, nâng cao năng lực quản lý, thành lập bộ phận phụ trách đường sắt (thuộc Sở GTVT) để học hỏi kinh nghiệm quản lý, vận hành đường sắt đô thị và quốc gia.
Theo ông Dương Hồng Anh, Phó Cục trưởng Cục Đường sắt Việt Nam (Bộ GTVT), Luật Đường sắt (sửa đổi) tập trung 5 vấn đề đổi mới quan trọng, mang tính đột phá để tạo hành lang pháp lý cho phát triển đường sắt.
Đối với đường sắt tốc độ cao TP HCM – Cần Thơ, hiện trong giai đoạn xây dựng báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, dự kiến được chia làm 2 giai đoạn.
Giai đoạn 1 của dự án dự kiến sẽ trình Quốc hội trong năm nay với tổng mức đầu tư khoảng hơn 7,1 tỷ USD, làm tuyến đường đơn. Giai đoạn sau làm nốt khổ đôi, thêm khoảng 2,4 tỷ USD. Tổng mức đầu tư khoảng gần 10 tỷ USD.
Theo ông Dương Hồng Anh, nếu năm nay được Quốc hội thông qua thì công tác chuẩn bị đầu tư sẽ mất khoảng hai năm, 2026, 2027.
Dự kiến sẽ khởi công sau năm 2027, khoảng từ năm 2027-2030, tức là đồng thời với việc khởi công dự án này thì Luật Đường sắt mới cũng có hiệu lực (dự kiến 1/1/2027), kịp thời áp dụng luật cho tuyến đường sắt mới này trong quá trình từ xây dựng đến vận hành, khai thác
Ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị Cần Thơ phối hợp Bộ GTVT, trực tiếp là Cục Đường sắt Việt Nam, tổ chức hội thảo lấy ý kiến sở, ban, ngành, chuyên gia góp ý dự thảo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao. Trên cơ sở tổng hợp những ý kiến, sớm có báo cáo Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường.
Với các kiến nghị của TP Cần Thơ liên quan dự án đường sắt và dự thảo luật sửa đổi, ông Thi cho biết đoàn ghi nhận và sẽ phản ánh đến các cơ quan liên quan. Đoàn ủng hộ TP và ủng hộ dự án đường sắt này sớm được triển khai, vận hành để phát huy hiệu quả. Ở góc độ TP Cần Thơ cũng phải hết sức chủ động, tích cực, sẵn sàng làm những gì thuộc trách nhiệm và thẩm quyền, …
Tuyến đường sắt nối Cần Thơ – TP HCM có 13 nhà ga. Trong đó, điểm đầu dự án tại Ga An Bình (tỉnh Bình Dương), qua các tỉnh thành gồm: Bình Dương, TP HCM, Long An, Tiền Giang, Vĩnh Long và kết thúc tại TP Cần Thơ (ga cuối). Tổng mức đầu tư dự án khoảng 205.085 tỷ đồng (khoảng 8,57 tỉ USD).
Theo Congly.vn