Kỳ cuối: Giữ gìn vệ sinh môi trường trở thành nếp sống của người dân

Người dân Hà Nội tích cực các hoạt động giữ gìn vệ sinh môi trường lòng đường, tuyến phố. Ảnh: Mộc Miên

Vẫn còn những bất cập

Triển khai thực hiện Kế hoạch số 366/KH-UBND ngày 13/12/2024 về nâng cao chất lượng vệ sinh môi trường, thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn 4 quận nội đô lịch sử (Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Đống Đa), đến nay đã tạo sự chuyển biến tích cực.

Thực hiện chỉ đạo của TP Hà Nội nâng cao chất lượng vệ sinh môi trường tại 4 quận nội đô lịch sử, đại diện lãnh đạo Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội (Urenco) cho biết, đơn vị đã triển khai không thu rác ngày 51/63 phường trên địa bàn 4 quận, từ đó giảm khối lượng rác ngày (từ 262 tấn/ngày xuống còn 87 tấn/ngày, đạt tỷ lệ giảm 66,8%) và điểm cẩu rác ngày từ 141 điểm xuống còn 8 điểm cẩu, đạt tỷ lệ 94,31%. Hiện nay, các điểm cẩu rác ngày trên địa bàn TP cơ bản được xóa bỏ và điểm cẩu rác đêm giảm rõ rệt, không còn tình trạng ách tắc giao thông do tập kết xe gom.

Việc triển khai thực hiện thu rác trực tiếp 23/63 phường (đạt tỷ lệ 36,5%), thay thế được 651 xe gom hở trên tổng số 2.150 xe gom hở (đạt 30,2%), đưa vào sử dụng 820 thùng composite kín khít để đảm bảo yêu cầu không có rác ngoài thùng, rác thải được vận chuyển kịp thời không tràn thùng, thu gom rác bằng phương tiện cơ giới trên địa bàn 4 quận nội đô.

Tuy nhiên, số lượng xe gom hở còn nhiều (chiếm 30,2%), gây nhếch nhác, mất mỹ quan đô thị. Các trang thiết bị hiện đại, tiên tiến chưa được đưa vào công tác làm sạch (rửa, quét đường),… Trong đó, hoạt động lắp đặt camera phục vụ giám sát, phát hiện và xử phạt chưa được đẩy mạnh.

Các quận nội đô lịch sử đã triển khai đồng bộ các phương án thu gom rác, tuyên truyền vận động thông qua các tổ cộng đồng với nhiều mô hình, cách làm hay. Mô hình “Đoạn đường, tuyến đường không rác” thí điểm tại 13 phường trên địa bàn quận Ba Đình đã có chuyển biến tích cực. Hoạt động thu gom rác trực tiếp trên địa bàn quận Hoàn Kiếm được người dân tích cực hưởng ứng.

Ông Trịnh Thanh Phi (phường Cửa Đông, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) phản ánh, mô hình “Đổi rác, lấy quà” do Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội triển khai tại 15 địa điểm được người dân phấn khởi đến đổi rác tái chế, mang rác thải cồng kềnh đến đúng điểm tập kết theo quy định. Tuy nhiên, việc thực hiện bộc lộ một số bất cập. Trong nhận thức, một bộ phận người dân vẫn còn ngại phân loại rác tại nguồn. Do đó, việc này cần phải tăng cường tuyên truyền, giải thích, vận động và có giải pháp khắc phục như mỗi ngõ phố, tuyến phố có hòm hộp thu gom pin, ắc quy, tivi hỏng vừa hợp lý, tiện lợi cho người dân cần thải bỏ, vừa khoa học, đảm bảo giữ gìn vệ sinh môi trường.

Một vấn đề khác, không ít hộ gia đình có đồ phế thải, rác thải cồng kềnh thuê người lao động tự do, thu gom đồng nát đổ bỏ phế thải, nhưng những người này nhận tiền xong, không đem những bao phế thải đó đến đúng điểm tập kết phân loại tiêu hủy mà nhận xong lại đem đến chỗ vắng vẻ trút bỏ trộm, tình trạng này rất phổ biến cần xử phạt thật nghiêm khắc.

“Với việc 4 quận nội đô lịch sử lắp đặt camera phạt nguội, có liên kết với chính quyền cơ sở, công an khu vực, đây là biện pháp kiểm soát chặt chẽ, không để hình thành các bãi rác thải tự phát vừa phát sinh điểm phế thải ô nhiễm môi trường, vừa là nơi để đổ bỏ phế thải nhất là bờ sông, bìa công viên, nơi vắng vẻ. Tuy nhiên, việc xử phạt phải nghiêm khắc để người dân chấp hành trên tinh thần thượng tôn pháp luật” – ông Trịnh Thanh Phi bày tỏ.

Tủ phân loại rác của Hội LHPN phường Kim Mã (quận Ba Đình) giúp người dân phân loại rác thải, gây quỹ thiện nguyện. Ảnh: Duy Khánh

Xây dựng Thủ đô xanh, hiện đại

Chủ động thực hiện công tác vệ sinh môi trường, quận Ba Đình đã triển khai sớm các phương án thu gom rác từ tháng 11/2024. Cao điểm từ 1/2025 đến nay, quận Ba Đình tổ chức tuyên truyền vận động qua các tổ cộng đồng, xác định 100% người dân biết về phương án thu gom rác thải. Trong đó, mô hình “Đoạn đường, tuyến phố không rác” thí điểm tại 13 tuyến phố trên địa bàn 13 phường đã tạo được sự chuyển biến, cơ sở nhân rộng các tuyến phố không rác trên địa bàn.

Đến nay, quận Ba Đình cũng triển khai lắp đặt 300 camera giám sát; liên kết 1.000 cam của người dân để chia sẻ với công an 13 phường để đảm bảo an ninh, trật tự, vệ sinh môi trường.

Theo Phó Chủ tịch thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông, trên đường phố hiện nay có những điểm vận chuyển thu gom rác bằng xe đẩy đến điểm tập kết ép rác ngay trên đường phố rất mất vệ sinh môi trường và gây ùn tắc giao thông.

Năm 2023, TP đã giao cho các quận, huyện tổ chức đấu thầu. Thành phố cũng đã đưa chỉ đạo về tiêu chí, tổ chức đấu thầu, đặc biệt những đơn vị tham gia trúng thầu phải có các phương tiện hiện đại thu gom tự động đặt thùng rác, bởi việc đặt thùng rác và thu gom tự động mới xóa được chân rác. Mục tiêu đến năm 2036 các quận nội thành phải thực hiện thu dọn rác hiện đại.

Đánh giá cao nỗ lực Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội và Công ty Cổ phần Năng lượng Môi trường Thiên Ý Hà Nội, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh đề nghị đẩy nhanh tiến độ bổ sung các thiết bị máy móc và sớm triển khai cơ giới hóa hiện đại vào thu gom rác. Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh chủ trương chọn 1 quận nội đô để Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội và Công ty Cổ phần Năng lượng Môi trường Thiên Ý Hà Nội làm điểm thu gom rác hiện đại, từ đó rút kinh nghiệm và nhân rộng mô hình, giữ gìn vệ sinh môi trường trở thành nếp sống của Nhân dân Thủ đô.

Với chủ trương thực hiện thí điểm hoạt động thu gom rác tự động, phương tiện hiện đại, đồng bộ trong việc lắp đặt camera giám sát phạt “nguội” tăng chế tài giám sát, hỗ trợ xử lý nghiêm các vi phạm như đổ rác sai giờ, sai vị trí, chậm thu gom và vận chuyển rác theo hợp đồng đã mang đến sự đột phá về chính sách Luật Bảo vệ môi trường 2020. Với mục tiêu “khó ở đâu – gỡ ở đó”, điều quan trọng là sự quyết tâm, đồng bộ của các cấp chính quyền, đoàn thể, Nhân dân, công tác vệ sinh môi trường Thủ đô đạt hiệu quả, mục tiêu xây dựng Hà Nội trở thành Thành phố đáng sống.