Sàn thương mại điện tử nộp thuế thay người bán: Không thể chậm trễ

Lợi ích kép
Một quy định mới về thuế đang nhận được sự quan tâm đó là các sàn TMĐT, nền tảng số từ ngày có chức năng thanh toán sẽ phải khấu trừ, nộp thuế thay cho hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn. Đây là quy định tại Luật Quản lý thuế (sửa đổi) mới được Quốc hội thông qua.

Theo quy định, từ ngày 1/4 , thay vì từng cá nhân kinh doanh qua sàn phải tự đi kê khai, nộp thuế, các sàn TMĐT có thể khấu trừ luôn thuế qua doanh thu, cũng giống như việc người lao động được cơ quan tự động trích tiền qua thu nhập để tạm nộp thuế hằng tháng. Giải pháp này được các chuyên gia, người bán hàng đánh giá là phù hợp, làm giảm thiểu đầu mối kê khai thuế, góp phần cải cách thủ tục hành chính. Quy định này không chỉ giúp hàng trăm cá nhân kinh doanh không phải lo lắng về việc nộp thuế mà còn là giải pháp để chống thất thu thuế trên nền tảng kinh doanh online.

Hiện cả nước có gần 725.000 tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn TMĐT, với quy mô giao dịch lên tới 75.000 tỷ đồng. Do vậy, khi áp dụng quy định các sàn TMĐT, nền tảng số có chức năng thanh toán sẽ phải khấu trừ, nộp thuế thay cho hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn được kỳ vọng sẽ hỗ trợ tối đa cho người nộp thuế, nhằm giảm thiểu thủ tục hành chính, tạo động lực cho TMĐT phát triển.

Bình luận về quy định này, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thuế và Kế toán Trọng Tín Nguyễn Văn Được cho biết, việc khấu trừ, nộp thuế thay nhà bán mang lại lợi ích kép cho cả DN, nhà bán hàng lẫn cơ quan quản lý. Bởi, khi các nhà bán hàng được thu nộp thuế thay sẽ tập trung bán hàng, trong khi các sàn TMĐT cũng biết được doanh thu của người bán để thực hiện đúng nghĩa vụ với Nhà nước. Mặt khác, cơ quan chức năng cũng giảm được đầu mối thu thuế từ hàng chục nghìn hộ kinh doanh, chống thất thu thuế và tăng thu ngân sách.

Cũng đánh giá cao quy định, PGS.TS Lê Xuân Trường (Học viện Tài chính) nêu quan điểm, nếu sàn chỉ cung cấp thông tin thì trên cơ sở dữ liệu đó cơ quan thuế cũng yêu cầu cá nhân nộp thuế và cá nhân thêm một bước là làm việc với cơ quan thuế để nộp thuế. Nhưng nếu đã khấu trừ tại nguồn thì cá nhân không phải kê khai nữa. Như vậy, rõ ràng giải pháp thu bằng cách sàn khấu trừ tại nguồn với những giao dịch đó là đơn giản vì cá nhân sau này sẽ không phải kê khai nữa.

Quy định chủ sàn TMĐT khai, nộp thuế thay được hàng chục ngàn người đang kinh doanh trên sàn TMĐT hồ hởi đón nhận. Chị Phạm Thu Hằng – nhà kinh doanh trên sàn TMĐT bày tỏ: “Việc sàn thu thuế thay cho nhà bán hàng giúp chúng tôi giảm bớt gánh nặng thủ tục hành chính liên quan tới thuế. Hơn nữa, không phải cá nhân nào cũng am hiểu về thủ tục thuế, đặc biệt là thuế kinh doanh trên sàn TMĐT. Trước đó, nhiều trường hợp vì chậm nộp thuế mà bị phạt hàng tỷ đồng, nên khi được chủ sàn chủ động kê khai, khấu trừ luôn chúng tôi rất mừng”.

Triển khai sớm để giảm chi phí thu thuế

Khẩn trương thích ứng và tuân thủ quy định của Luật Quản lý Thuế, sàn TMĐT Shopee đã đăng tải một cập nhật quan trọng về quy định vận hành. Theo đó, Shopee cho biết sẽ khấu trừ, kê khai số thuế đã khấu trừ và nộp thuế thay các hộ kinh doanh, cá nhân có hoạt động kinh doanh trên sàn.
Đây là động thái mới nhất của Shopee nhằm đáp ứng quy định về quản lý thuế tại Luật số 56/2024/QH15 ngày 29/11/2024.

Đại diện Shopee cho biết, đơn vị đang phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế, thực hiện các bước chuẩn bị cần thiết để tuân thủ quy định trên. Trong thời gian sớm nhất, Shopee cũng sẽ cập nhật hướng dẫn cụ thể tới người bán về luật thuế, thuế suất áp dụng và cơ sở tính thuế khi có Nghị Định ban hành chính thức.

Theo Luật số 56, NĐ 52/2013/NĐ-CP về TMĐT, NĐ 91/2022/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều về Luật Quản lý thuế, người bán có nghĩa vụ cung cấp đầy đủ và chính xác các thông tin bao gồm hình thức pháp lý (loại hình kinh doanh), tên đầy đủ, mã số thuế và thông tin định danh để sàn TMĐT có cơ sở thực thi các nghĩa vụ về quản lý thuế theo quy định.

Hiện tại, ngoài Shopee, các sàn TMĐT lớn khác như Lazada, TikTok Shop, Tiki và Sendo vẫn chưa có thông báo chính thức về việc thực hiện quy định này. Tuy nhiên, giới chuyên gia nhận định rằng, những sàn này cũng sẽ phải nhanh chóng đưa ra các phương án thích ứng, nhằm bảo đảm tuân thủ pháp luật và duy trì sự cạnh tranh trên thị trường.

Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn Thuế Deloitte Việt Nam Bùi Ngọc Tuấn cho rằng, cần phát triển các công cụ tính toán thuế tự động và dễ dàng, tương tự như các hệ thống tại Liên minh châu Âu và các quốc gia khác, nhằm bảo đảm tính hiệu quả và tránh tạo thêm gánh nặng không cần thiết cho các bên liên quan.

Cũng theo ông Bùi Ngọc Tuấn, trên thế giới, một số quốc gia đã có quy định yêu cầu các sàn TMĐT hoặc các nền tảng kinh tế chia sẻ phải khấu trừ thuế đối với các giao dịch sử dụng nền tảng trung gian để kinh doanh. Chẳng hạn, tại Liên minh châu Âu, từ ngày 1/7/2021 đã áp dụng cơ chế Một cửa (One Stop Shop – OSS), yêu cầu các nền tảng thương mại điện tử khấu trừ và nộp thuế giá trị gia tăng đối với các giao dịch, trong đó người bán hàng không có hiện diện ở EU và hàng hóa được giao cho người tiêu dùng trong EU. Các nền tảng cũng phải thu thập thông tin và bảo đảm việc nộp thuế đúng quy định cho tất cả các giao dịch bán hàng xuyên biên giới.

Hay tại Mỹ, một số tiểu bang đã yêu cầu các nền tảng TMĐT lớn như Amazon, eBay, Etsy phải chịu trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế doanh thu đối với các giao dịch thực hiện qua nền tảng mà nhà bán hàng trực tuyến không có hiện diện vật lý tại bang đó. Quy định này được thực thi rộng rãi từ sau phán quyết South Dakota v. Wayfair, Inc. năm 2018, cho phép các bang thu thuế từ các nhà bán hàng trực tuyến không có hiện diện vật lý tại bang đó.

Trước nhiều ý kiến lo ngại về việc quy định này sẽ làm khó và tăng chi phí của các chủ sàn TMĐT, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn Thuế và Kế toán Trọng Tín Nguyễn Văn Được cho rằng, ở giai đoạn đầu triển khai chắc chắn việc trao đổi thông tin giữa chủ sàn và người bán hàng sẽ có nhiều khó khăn, nhưng giải pháp này về dài hạn là phù hợp. Vì vậy, cần triển khai sớm để giảm chi phí thu thuế.

Hơn nữa, hiện nay, việc định danh các tài khoản kinh doanh trên sàn được triển khai, đồng nghĩa với các thông tin người đăng ký kinh doanh, căn cước, tài khoản ngân hàng cũng như các vấn đề có liên quan đến đăng ký kinh doanh, đăng ký chất lượng sản phẩm kinh doanh theo mặt hàng đã được cập nhật. Vì vậy, việc kê khai, nộp thuế sẽ không phải là việc khó đối với các chủ sàn TMĐT. Việc quan trọng lúc này, các chủ sàn cần chủ động thông báo quy định để các chủ thể nắm được và chủ động khai báo doanh thu, từ đó chủ sàn tập hợp lại để nộp thuế thay cho các chủ thể kinh doanh trên sàn mà mình quản lý.