Hơn trăm năm trước, vùng đất Ba Tri, tỉnh Bến Tre, đã hình thành nhiều làng nghề đan đát nổi tiếng. Chính quyền địa phương đang tìm cách bảo tồn làng nghề đan đát gắn với phát triển du lịch.
Làng nghề đan lát các sản phẩm mây, tre, trúc tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre là làng nghề truyền thống lâu đời. Từ nguồn nguyên liệu sẵn có, với bàn tay khéo léo của mình, người dân đã phát triển thành các làng nghề đan rổ, thúng, nia, sịa, bội, bung, lờ, lợp, nơm… truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Nhớ về thời hoàng kim của làng nghề, ông Hồ Văn Cưu, (65 tuổi, ngụ ấp Phú Long, xã Phước Ngãi) nói: “Hơn 50 năm trước tôi được bà nội dạy nghề đan rổ để kiếm sống. Trước đó, nội tôi kể gia đình cũng có mấy đời làm nghề đan rổ những lúc nông nhàn để bán kiếm thêm thu nhập. Cả xóm có hơn chục hộ làm nghề chuyên đan rổ rồi thương lái đến lấy hàng mang đi các địa phương khác tiêu thụ.”
Tiếp lời chồng, bà Trần Thị Nhung (vợ ông Cưu) chia sẻ: “Nghề này cần bàn tay khéo léo, cần mẫn làm rất nhiều công đoạn mới ra sản phẩm nhưng thu nhập thấp, bán khó khăn nên hầu như chỉ có người lớn tuổi làm theo kiểu cầm chừng”.
Với sự phát triển của công nghiệp, các sản phẩm nhựa, nhôm, sắt, inox… với giá thành rẻ đã dần thay thế những sản phẩm của làng nghề đan đát. Con đường nhỏ vào ấp Phú Long (xã Phước Ngãi) trước đây rất nhộn nhịp với nhiều hộ dân chuyên đan rổ cung ứng cho thương lái giờ cũng chỉ còn vài hộ lớn tuổi theo nghề.
“Trước đây trong xóm có hơn chục hộ sản xuất cung ứng cho thương lái bán khắp nơi. Gần đây, làng nghề teo tóp dần chỉ còn vài hộ làm theo kiểu nhàn rỗi vì lớn tuổi không thể làm thuê, làm mướn được”. – ông Hồ Văn Cưu nói.
Theo thống kê, tại huyện Ba Tri hiện tại chỉ còn vài chục hộ theo nghề đan đát truyền thống nhưng chỉ làm với số lượng ít trong lúc nhàn rỗi. Tại xã Phú Lễ còn khoảng 30 người hộ theo nghề đan rổ, sịa, bội… nhưng cũng gặp rất nhiều khó khăn trong tiêu thụ.
Để tránh bị mai một, năm 2023, UBND xã Phú Lễ đã ban hành kế hoạch bảo tồn, phát triển làng nghề truyền thống tiểu thủ công nghiệp gắn với hạ tầng về bảo vệ môi trường.
Ông Đào Công Văn – Chủ tịch UBND xã Phú Lễ cho biết: “Địa phương đang tìm nhiều giải pháp để bảo tồn, phát triển làng nghề đan đát nhằm phát huy được các yếu tố truyền thống, sử dụng nhiều lao động tại chỗ, sử dụng nguồn nguyên vật liệu tại địa phương và không gây ảnh hưởng đến môi trường.
Đồng thời, bảo tồn và phát triển làng nghề gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới, cơ cấu lại nông nghiệp và chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị với phát triển du lịch và bảo vệ môi trường sinh thái”.
Theo kinhtedothi.vn