Bộ Y tế họp toàn quốc về phòng, chống bệnh sởi

Hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác phòng, chống dịch sởi.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, tình hình dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp, trong đó một số bệnh có vaccine phòng bệnh từ lâu ( sởi, ho gà…) có xu hướng gia tăng tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Bệnh sởi lây truyền rất nhanh qua đường hô hấp, 90% người chưa có miễn dịch sẽ bị mắc bệnh, nếu tiếp xúc gần với bệnh nhân sởi và trung bình 1 người mắc bệnh có thể lây cho 12-18 người khác và chỉ có thể cắt đứt sự lây truyền khi miễn dịch cộng đồng đạt ít nhất 95%. 

Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, khô loét giác mạc mắt, thậm chí có thể viêm não dễ dẫn đến tử vong, bệnh đặc biệt nghiêm trọng ở trẻ nhỏ, trẻ suy dinh dưỡng.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, năm 2024, WHO cảnh báo việc gia tăng số ca mắc bệnh sởi và nguy cơ bùng phát dịch sởi tại nhiều khu vực trên toàn thế giới. Trong 5 năm qua, dịch sởi đã bùng phát ở 103 quốc gia, nguyên nhân chính là do tỷ lệ tiêm vaccine thấp (80% hoặc ít hơn).

Tại Việt Nam, việc biến đổi khí hậu làm cho tình hình dịch bệnh ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường, số ca mắc sởi có xu hướng tăng. Trước khi triển khai tiêm 1 liều vaccine sởi trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng, tình hình dịch sởi vẫn diễn biến phức tạp. Số mắc ghi nhận chủ yếu ở miền Bắc với tỷ lệ mắc là 137,7/100.000 dân năm 1979 và 125,7/100.000 dân năm 1983, đây là 2 đỉnh của một chu kỳ dịch sởi cách nhau khoảng 3-4 năm.

Việc tiêm vaccine sởi được bắt đầu đưa vào Chương trình Tiêm chủng mở rộng ở Việt Nam từ tháng 10 năm 1985. Sau 40 năm tổ chức tiêm vaccine sởi cho trẻ em, tỷ lệ mắc sởi đã giảm rõ rệt, giảm từ 112,8/100.000 dân năm 1986 xuống còn 29,8/100.000 dân năm 2010.

Sau chiến dịch tiêm vaccine sởi cho trẻ từ 1-5 tuổi trên toàn quốc cuối năm 2010 tỷ lệ mắc sởi tiếp tục giảm trong các năm 2010 – 2012. Tuy nhiên vẫn tạo những đợt bùng phát dịch sởi theo chu kỳ khoảng 5 năm: đợt dịch sởi 2014-2015, 2019-2020 và đợt này là 2024-2025.

Thời gian qua, số ca mắc sởi có giảm so với giai đoạn trước đây nhưng theo chu kỳ 5 năm 1 lần thì hiện là chu kỳ của dịch sởi bùng phát. Năm 2024, Bộ Y tế đã có nhiều văn bản, công điện triển khai chiến dịch tiêm vaccine sởi, ngoài tiêm thường xuyên trong chương trình tiêm chủng mở rộng (tiêm lứa tuổi thấp hơn hoặc cao hơn). Trong quá trình triển khai đến năm 2025, các trường hợp mắc sởi vẫn còn phức tạp.

Thông tin tại cuộc họp cho thấy, thời gian vừa qua, các đơn vị thuộc Bộ Y tế đã tích cực xây dựng, ban hành các văn bản để chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị, địa phương quyết liệt triển khai công tác phòng, chống bệnh sởi.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, thời điểm này đang là giai đoạn chuyển mùa, thời tiết thay đổi bất thường tạo điều kiện cho các loại mầm bệnh phát triển, lây lan của các tác nhân gây bệnh luôn tiềm ẩn, tăng cao. Trước diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình dịch bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là bệnh sởi trong thời gian hiện nay; mặc dù Bộ Y tế đã chỉ đạo các địa phương triển khai quyết liệt các biệt pháp phòng chống bệnh sởi từ cuối năm 2024, tuy nhiên đến nay tình hình bệnh sởi vẫn ở mức cao và có nguy cơ tiếp tục gia tăng. 

Quán triệt quan điểm chỉ đạo phòng, chống bệnh từ sớm, từ xa của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, để chủ động công tác phòng, chống dịch bệnh, Bộ Y tế tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc để tăng cường triển khai công tác phòng, chống bệnh sởi.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan yêu cầu, các địa phương cần theo dõi sát diễn biến dịch bệnh và báo cáo ngay tình hình. Bên cạnh đó, cần huy động sự vào cuộc của các cấp, các ngành chứ không chỉ có ngành y tế; đồng thời chuẩn bị sẵn cơ sở vật chất, trang thiết bị, vật tư y tế, nhất là các vùng có nguy cơ cao để xử lý ngay dịch bệnh.