Chuyển đổi kép: chất xúc tác cho phát triển bền vững của kinh tế Việt Nam

Tại Hội thảo Phát triển bền vững năm 2024 do Báo Đầu tư tổ chức ngày 12/11 với chủ đề “Tiên phong chuyển đổi kép vì một Việt Nam xanh hơn”, Tổng Biên tập Báo Đầu tư, ông Lê Trọng Minh, đã nhấn mạnh: “Chuyển đổi kép không chỉ là yêu cầu khách quan mà còn là động lực mạnh mẽ thúc đẩy kinh tế Việt Nam phát triển nhanh và bền vững, chuyển nền kinh tế từ nâu sang xanh”.

Tác động song hành của chuyển đổi xanh và chuyển đổi số

Việt Nam với cam kết lịch sử về Net Zero tại COP26 và sự tiếp nối quyết tâm tại COP28 đang nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính, chuyển dịch năng lượng và thúc đẩy các hoạt động kinh tế xanh. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng hành trình này đi kèm với nhiều thách thức, đặc biệt khi phát triển kinh tế vẫn là ưu tiên quan trọng.

Bà Trần Ngọc Ánh – Giám đốc Ngoại vụ cấp cao tại HEINEKEN Việt Nam chia sẻ rằng, việc giảm phát thải luôn song hành với tốc độ phát triển kinh tế. “Chúng ta cần hành động để giảm phát thải nhanh hơn tốc độ phát triển, nhưng thực tế, điều này lại tạo ra căng thẳng lớn” – bà Ánh cho biết.

HEINEKEN Việt Nam cam kết đạt Net Zero trong sản xuất vào năm 2030 và trên toàn bộ chuỗi giá trị vào năm 2040, dù gặp không ít thách thức về nguồn cung cấp năng lượng tái tạo và hạ tầng tái chế. “Việc chuyển đổi không thể thực hiện riêng lẻ mà cần sự phối hợp mạnh mẽ từ các đối tác trong chuỗi giá trị,” bà Ánh nhấn mạnh.

Câu chuyện về HEINEKEN phản ánh thực tế của nhiều doanh nghiệp. Họ đang tích cực tìm kiếm giải pháp bền vững nhưng vẫn vấp phải các khó khăn từ hệ thống chính sách và hạ tầng chưa hoàn thiện. Từ đó, chuyển đổi kép trở thành một cơ hội đồng thời là thách thức lớn.

Chuyển đổi kép mang đến tiềm năng to lớn để nâng cao sức cạnh tranh và mở rộng cơ hội phát triển. Tuy nhiên, ông Lê Trọng Minh lưu ý rằng hành trình này đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam phải điều chỉnh chiến lược linh hoạt và chú trọng đầu tư dài hạn. “Đa phần các doanh nghiệp lớn đã có những bước đi rõ rệt, nhưng các doanh nghiệp nhỏ và vừa còn đang chuyển từ nhận thức sang hành động và nhiều hợp tác xã hay hộ kinh doanh cá thể gần như chưa có động thái chuyển đổi cụ thể”, ông Minh phân tích.

Việc đẩy nhanh chuyển đổi số giúp hiện đại hóa nền kinh tế và cung cấp công cụ hiệu quả để hỗ trợ tăng trưởng xanh. Đồng thời, các hoạt động xanh lại là động lực thúc đẩy áp dụng công nghệ số, hình thành mối quan hệ tương hỗ, từ đó tạo ra sức mạnh tổng hợp cho phát triển bền vững.

Doanh nghiệp là nhân tố quyết định

Phó Giám đốc bộ phận Nghiên cứu Bán lẻ tại NielsenIQ Việt Nam Lê Minh Trang chỉ ra rằng, xu hướng tiêu dùng xanh đang dần “thấm” vào tâm lý người tiêu dùng hiện đại.

Theo khảo sát, 16% người tiêu dùng Việt đã coi bền vững là yếu tố quan trọng trong lối sống và quyết định tiêu dùng, trong khi 24% đang chú trọng đến lối sống bền vững. Đáng chú ý, 82% người tiêu dùng tập trung vào cải thiện sức khỏe và chọn các sản phẩm thân thiện với môi trường. Xu hướng này không chỉ phản ánh sự chuyển dịch trong nhận thức mà còn tạo áp lực để doanh nghiệp nhanh chóng chuyển đổi và thích nghi.

Ông Lê Trọng Minh nhận định, để hiện thực hóa mục tiêu Net Zero và phát triển bền vững, cần có sự chung tay từ tất cả các bên liên quan. Chính phủ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc hoàn thiện cơ chế, chính sách, cũng như khuyến khích các nguồn tài chính xanh. “Nếu chúng ta có sự đồng thuận và hợp tác từ tất cả các thành phần kinh tế, những mục tiêu khó khăn cũng có thể trở thành hiện thực” – ông Minh khẳng định.

Hội thảo cũng gợi mở những giải pháp đổi mới sáng tạo để đẩy mạnh chuyển đổi kép. Việc áp dụng các sáng kiến ESG (Môi trường, xã hội, quản trị) và tiếp cận nguồn vốn xanh là những ưu tiên hàng đầu. Các doanh nghiệp cần chủ động quản lý rủi ro, xác định vị trí của mình trên hành trình phát triển bền vững và cân nhắc giữa chi phí đầu tư và lợi ích lâu dài.

Sự giao thoa giữa chuyển đổi số và chuyển đổi xanh tạo nên sức mạnh tổng hợp hỗ trợ lợi ích của cả hai. Chuyển đổi số không chỉ là phương tiện hiện đại hóa nền kinh tế, mà còn cung cấp các công cụ mạnh mẽ để thúc đẩy tăng trưởng xanh, trong khi các hoạt động xanh có thể thúc đẩy việc áp dụng các giải pháp số bền vững.

Chuyển đổi kép không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là cơ hội để Việt Nam khẳng định vị thế trong nền kinh tế toàn cầu. Cộng đồng doanh nghiệp với tinh thần tiên phong và đổi mới sáng tạo sẽ là nhân tố quyết định sự thành công của hành trình này.