Đại biểu Quốc hội băn khoăn: Tiếp tục giảm thuế GTGT 2% 6 tháng liệu có hiệu quả lâu dài?

Chiều 28/11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 8, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày tờ trình dự án Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng (VAT).

Sau đó, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết này.

Băn khoăn cứ 6 tháng lại xin giảm thuế VAT

Phát biểu tại hội trường, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) đồng tình với việc giảm thuế VAT 2%, song ông cho rằng không nên giảm “lắt nhắt” 6 tháng một lần. Năm ngoái Chính phủ trình giảm thuế VAT trong 6 tháng, đã có ý kiến đặt ra sao không xin giảm 1 năm.

“Chính phủ có đảm bảo sau 6 tháng sẽ không trình Quốc hội giảm thuế VAT 2% thêm? Đề nghị Chính phủ rà soát để không phải trình nhiều lần nữa. Đồng thời cần rà soát, tại sao có doanh nghiệp được giảm, có doanh nghiệp không được giảm để đảm bảo công bằng”, ông Hòa nói.

Đồng quan điểm, đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn TP HCM) cho hay năm 2025 nước ta có nhiều sự kiện lớn, trọng đại của đất nước. Năm 2025 cũng là năm đầu của Tổng thống mới đắc cử Donald Trump, với chính sách nước Mỹ là trên hết và bảo hộ thương mại rất lớn, như vậy sẽ ảnh hưởng đến lượng hàng xuất khẩu của nước ta.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn TP HCM).

Bên cạnh đó, đại biểu cũng cho rằng để thực hiện được mục tiêu tăng trưởng kinh tế 6,5-7%, phấn đấu trên 7% thì cần có những chính sách hỗ trợ để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhiều hơn.

“Tôi thống nhất với Tờ trình của Chính phủ nhưng đề nghị rút kinh nghiệm của năm 2022, 2023, thay vì chúng ta làm 6 tháng rồi lại họp xin điều chỉnh kéo dài đến cuối năm, thì thời gian thực hiện nên áp dụng cho cả năm 2025”, ông Ngân nói.

Tương tự, đại biểu Nguyễn Trúc Sơn (Đoàn Bến Tre) cho hay, từ năm 2022 đến nay chúng ta liên tục áp dụng chính sách giảm 2% thuế VAT và đã có những tác động tích cực. Mỗi năm, việc giảm VAT 2% mất khoảng 49-50 ngàn tỉ đồng là không nhiều nhưng kích thích được quá trình sản xuất, tái đầu tư của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, cũng như đại biểu Trần Hoàng Ngân, đại biểu Trúc Sơn băn khoăn về tính liên tục của chính sách.

“Chúng ta hay ngắt quãng khiến doanh nghiệp không biết được chính sách bền vững như thế nào để đầu tư. Tôi kiến nghị Chính phủ khi ban hành các chính sách thì cố gắng dài hạn một chút”, ông Sơn đề xuất.

Trước khi diễn ra phiên thảo luận, trình bày báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết này của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cũng lưu ý về thời hạn giảm thuế VAT đến hết tháng 6/2025 mà Chính phủ đề xuất.

Ông Mạnh cho biết, đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính Ngân sách nhất trí với đề xuất của Chính phủ. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, việc đề xuất ban hành và thực thi chính sách giảm thuế VAT trong thời gian qua được thực hiện tương đối ngắn hạn, thể hiện chất lượng của công tác dự báo và tầm nhìn của việc đề xuất ban hành chính sách, làm ảnh hưởng đến sự chủ động của doanh nghiệp trong hoạch định kế hoạch sản xuất, kinh doanh,…

Do đó, để hướng tới sự ổn định và tính dự báo của hệ thống chính sách thuế VAT đồng thời, bảo đảm đồng bộ với hiệu lực thi hành dự kiến đang được quy định trong dự thảo Luật Thuế VAT (sửa đổi), Uỷ ban Tài chính Ngân sách đề nghị Chính phủ bảo đảm thời hạn chấm dứt hiệu lực thực hiện của chính sách giảm thuế VAT như được trình tại kỳ họp này, không tiếp tục đề nghị kéo dài thời gian thực hiện của chính sách.

Đề xuất giảm VAT đến 30/6/2024 vì chưa lường hết khó khăn

Giải trình trước Quốc hội sau phiên thảo luận, về vấn đề này, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho biết việc xây dựng nghị quyết giảm thuế này được thực hiện quá gấp nên chưa kịp đánh giá tác động một cách kỹ lưỡng.

Dù vậy, theo ông Phớc, việc giảm thuế dự kiến giúp kích thích tiêu dùng, tăng sản xuất, từ đó giúp GDP tăng lên, thu thuế tăng lên và có thể nói chính sách điều hành của chúng ta đã có những tác động lớn.

So với các nước, ông Phớc cho hay thuế suất VAT của ta thấp hơn. Ví dụ, Trung Quốc và Ấn Độ, Israel 17%, châu Âu hơn 20%, Đan Mạch, Na Uy 25%, Pháp 20%… Mặc dù mức thuế VAT của Việt Nam thấp hơn, nhưng do năm 2025 chưa lường hết khó khăn, đặc biệt là xuất khẩu, nên cần áp dụng chính sách này.

Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc.

Theo Phó Thủ tướng, việc giảm thuế trong 6 tháng theo đề xuất lần này sẽ làm ngân sách hụt thu khoảng 26.100 tỉ đồng. Để bù đắp số tiền này, các tỉnh và các bộ, ngành phải nỗ lực để làm thế nào đảm bảo được dự toán ngân sách.

“Vì vậy, dự thảo nghị quyết đang đề nghị ở mức 6 tháng, bởi vì trong năm 2025 sẽ chưa lường trước được những khó khăn, đặc biệt các vấn đề về xuất khẩu, thuế từ hải quan…”, ông Phớc nhấn mạnh.

“Chúng tôi cũng buồn vì phải bàn về tình trạng giảm thuế”, Phó Thủ tướng nói thêm, đồng thời nhấn mạnh quan trọng nhất là phải làm thế nào để doanh nghiệp ngày một giàu mạnh hơn, ta không phải đi vay nước ngoài nữa, đây mới là mục tiêu.

Muốn vậy, việc giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp không chỉ dựa vào thuế. “Thuế chỉ là một giải pháp, muốn giải quyết được khó khăn của doanh nghiệp thì chúng ta phải giải quyết bằng các cơ chế, chính sách”, Phó Thủ tướng nói.