Đại biểu Quốc hội: cân nhắc mức xử phạt với vi phạm kiểm toán độc lập

Tránh ảnh hưởng tới việc phát triển ngành kiểm toán độc lập

Quan tâm sửa đổi Luật Kiểm toán độc lập, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An Thái Thị An Chung cho biết, đối với quy định tại khoản 2 về mức phạt tiền vi phạm hành chính tối đa là 1 tỷ đồng đối với cá nhân, 2 tỷ đồng đối với tổ chức và thời hiệu xử phạt là 5 năm,  có nhiều điểm chưa phù hợp.

Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An Thái Thị An Chung nêu ra các lý do: mức phạt tiền tối đa mà Dự thảo Luật đưa ra so với mức phạt tối đa mà Luật xử lý vi phạm hành chính quy định đối với vi phạm trong lĩnh vực kiểm toán độc lập (50 triệu đồng đối với cá nhân và 100 triệu đồng đối với tổ chức) tăng gấp 20 lần.

Trong khi đó, mức phạt tối đa 1 tỷ đồng theo Luật xử lý vi phạm hành chính chỉ được áp dụng đối với vi phạm trong lĩnh vực quản lý các vùng biển, đảo và thềm lục địa, quản lý hạt nhân và chất phóng xạ, năng lượng nguyên tử; tiền tệ, kim loại quý, đá quý, ngân hàng, tín dụng; hoạt động dầu khí và hoạt động khoáng sản khác, bảo vệ môi trường, thuỷ sản. Thời hiệu xử phạt theo Dự thảo Luật đưa ra là 5 năm, trong khi quy định của Luật xử lý vi phạm hành chính, thời hiệu xử phạt tối đa là 2 năm…

Hành vi này nếu đủ điều kiện cấu thành tội phạm hình sự thì sẽ bị xử lý theo quy định của Bộ luật Hình sự. Nếu chưa đến mức xử lý hình sự thì bị xử lý hành chính và mức phạt tiền hiện nay đang áp dụng tối đa là 30 triệu đồng theo Nghị định 41/2018, mức phạt tương đương như đối với hành vi vi phạm quy định vềhồ sơ dự thi chứng chỉ kế toán viên.

Theo Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An Thái Thị An Chung, qua nghiên cứu dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập kèm theo hồ sơ dự thảo Luật, đại biểu cảm thấy băn khoăn. Đơn cử mức phạt tiền tối đa 1 tỷ đồng dự kiến được áp dụng cho hành vi vi phạm quy định về hồ sơ dự thi chứng chỉ kiểm toán viên (cụ thể là hành vi sửa chữa, giả mạo, khai man về bằng cấp, chứng chỉ và các tài liệu khác trong hồ sơ để đủ điều kiện dự thi lấy chứng chỉ kiểm toán viên).

Trong khi đó, đối với hành vi giả mạo giấy tờ (giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh trật tự), Nghị định 144/2021 quy định mức phạt tiền tối đa là 40 triệu đồng; Nghị định 82/2020 quy định mức phạt tối đa là 7 triệu đồng đối với hành vi tẩy xoá, sửa chữa làm sai lệch nội dung giấy tờ, văn bản trong hồ sơ đề nghị cấp, cấp lại chứng chỉ hành nghề luật sư, công chứng, đấu giá…

Bên cạnh đó, Dự thảo Luật đưa ra mức xử phạt rất nặng đối với nhiều vi phạm nhỏ, ví dụ hành vi nộp trả lại giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán/giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán chậm dưới 15 ngày so với thời hạn quy định chỉ bị phạt cảnh cáo thì nay Dự thảo Luật đưa ra mức phạt tiền từ 10-20 triệu đồng đối với cá nhân và từ 20-40 triệu đồng đối với tổ chức; hành vi vi phạm quy định về mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp cho kiểm toán viên hành nghềhoặc trích lập quỹ dự phòng rủi ro nghề nghiệp không đúng quy định của Bộ Tài chính hiện nay là từ5-10 triệu đồng, nay dự kiến tăng lên 20-40 triệu (gấp 4 lần)…

Thời gian qua, khi điều tra, xử lý một số vụ án lớn xảy ra tại SCB, Vạn Thịnh Phát, FLC cho thấy có trách nhiệm của 1 số cơ quan, đơn vị, trong đó có tổ chức kiểm toán, kiểm toán viên với các báo cáo kiểm toán thiếu trung thực. Đại biểu đồng tình cần phải tăng mức xử phạt và tăng thời hiệu xử phạt đối với các hành vi vi phạm nghiêm trọng chuẩn mực kiểm toán, chuẩn mực đạo đức nghềnghiệp kế toán, kiểm toán để đảm bảo tính răn đe đối với doanh nghiệp kiểm toán, kiểm toán viên vi phạm.

Tuy nhiên, việc tăng mức xử phạt cần phải cân nhắc để đảm bảo phù hợp với tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm, đối tượng vi phạm và đảm bảo tương quan chung với các lĩnh vực khác. Nếu quy định như Dự thảo Luật chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới việc phát triển ngành kiểm toán độc lập Việt Nam, một ngành đang cần số nhân sự gấp 3-4 lần con số hiện nay so với quy mô của thị trường. Do đó, đại biểu đề nghị chỉ nên tăng mức xử phạt tối đa gấp 2 lần so với hiện nay và thời hiệu xử phạt là 2 năm.

Cân nhắc quy định giảm vốn điều lệ khi doanh nghiệp mua lại cổ phần của người lao động

Quan tâm sửa đổi Luật Chứng khoán, đại biểu Quốc hội Đỗ Đức Hiển (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh) cho hay, về vấn đề giảm vốn điều lệ khi mua lại cổ phần của người lao động, khoản 5, 6 Điều 36 Luật Chứng khoán hiện hành quy định về việc doanh nghiệp mua lại cổ phiếu thì phải giảm vốn vốn Điều lệ, quy định này áp dụng cho cả các trường hợp mua lại cổ phiếu của người lao động. Điều này làm phát sinh nhiều thủ tục, gây khó khăn cho doanh nghiệp và cả cơ quan quản lý.

Do vậy, để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, cắt giảm các thủ tục, chi phí tuân thủ không cần thiết theo đúng chủ trương cải cách hành chính, đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc bổ sung nội dung sửa đổi, bổ sung khoản 6 Điều 36 của Luật Chứng khoán theo hướng không quy định bắt buộc giảm vốn điều lệ khi nghiệp mua lại cổ phần của người lao động trong doanh nghiệp.

Về quy định tại khoản 16 Điều 1 sửa đổi bổ sung khoản 4 Điều 56 Luật Chứng khoán hiện hành về thành viên của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam: khoản 4 Điều 56 Luật hiện hành về quyền của thành viên bù trừ chứng khoán Việt Nam là chưa rõ ràng, dễ dẫn đến cách hiểu là ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài chỉ được bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh mà không thực hiện bù trừ, thanh toán cho giao dịch chứng khoán cơ sở. Việc sửa đổi bổ sung quy định này nhằm góp phần làm rõ hơn nội dung quy định của luật hiện hành theo hướng cho phép ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tham gia cơ chế đối tác bù trừ trung tâm với vai trò bù trừ trên thị trường chứng khoán cơ sở.

Theo đại biểu Đỗ Đức Hiển, khi làm thành viên bù trừ của cơ chế đối tác bù trừ trung tâm, các ngân hàng vẫn phải đáp ứng đầy đủ các quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Đồng thời, để bảo đảm nội dung này được thực thi thuận lợi, đáp ứng thông lệ chung và yêu cầu nâng hạng nhưng vẫn đảm bảo đảm chặt chẽ, tránh rủi ro phát sinh cho các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài trong quá trình thực hiện bù trừ, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phải phối hợp chặt chẽ, sớm ban hành các tiêu chuẩn kỹ thuật, cơ chế vận hành phù hợp trong quá trình các ngân hàng này tham gia trên hệ thống đối tác bù trừ trung tâm.