Những ngày này, tại di tích lịch sử Nhà tù Sơn La được ví như là “địa chỉ đỏ” của du khách, đặc biệt là giới trẻ đến tham quan và “check – in” nhằm ôn lại những trang sử vẻ vang của dân tộc Việt Nam và tri ân các thế hệ cha ông đã hy sinh vì nền độc lập dân tộc hôm nay.
Nhà tù Sơn La do thực dân Pháp xây dựng vào năm 1908 trên ngọn đồi Khau Cả, nằm bên dòng suối Nậm La thuộc phường Tô Hiệu, thành phố Sơn La (nay thuộc Tổ 9, phường Tô Hiệu, tỉnh Sơn La). Nhà tù Sơn La có tổng diện tích 2.184 m2 với 49 phòng giam lớn, nhỏ. Được mệnh danh là “Địa ngục trần gian”, nơi đây thực dân Pháp giam cầm 14 đoàn tù chính trị với hơn 1.000 lượt tù nhân, trong đó có nhiều cán bộ cốt cán của Đảng như: Tô Hiệu, Lê Duẩn, Trường Chinh, Nguyễn Lương Bằng, Văn Tiến Dũng,…
Nhà tù Sơn La được xây dựng với một hệ thống kiên cố với tường cao 3,9m, dày từ 30 đến 60cm. Thực dân Pháp đã cho xây dựng nhiều trại giam, đặc biệt là khu xà lim ngầm sâu dưới lòng đất 3,5m với diện tích 110m2. Trong phòng giam, sàn nằm của tù nhân được thiết kế bằng đá, láng xi măng với hệ thống cùm chân chạy dọc theo chiều dài của sàn. Tù nhân mỗi năm chỉ được phát một bộ quần áo làm bằng vải thun, một manh chiếu và một chiếc chăn mỏng, không thể đủ chống chọi với khí hậu khắc nghiệt của vùng Tây Bắc.“Học tập trong tù” – Sự kiên cường, bất khuất của các thế hệ cha ông trong cuộc đấu tranh giành độc lập đã khơi dậy lòng tự hào dân tộc sâu sắc trong lòng du khách.Từ năm 1939, số lượng đảng viên bị đày lên Nhà tù Sơn La ngày càng tăng. Xuất phát từ những yêu cầu thực tiễn phải có một Chi bộ Đảng làm hạt nhân lãnh đạo hoạt động và tổ chức đấu tranh. Tháng 12/1939, các đảng viên trong tù đã bí mật triệu tập một Hội nghị để thảo luận và thành lập Chi bộ lâm thời gồm 10 đồng chí. Tháng 2/1940, Chi bộ lâm thời chuyển thành Chi bộ chính thức, đồng chí Trần Huy Liệu làm Bí thư. Tháng 5/1940, Chi ủy đã triệu tập Đại hội, đồng chí Tô Hiệu được bầu làm Bí thư Chi bộ. Chi bộ Nhà tù Sơn La ra đời, đánh dấu một giai đoạn phát triển mới của phong trào cách mạng tại Sơn La.Năm 2014, Nhà tù Sơn La được xếp hạng là Di tích Quốc gia đặc biệt, mỗi năm đón hàng trăm ngàn lượt du khách từ các tỉnh, thành phố trong cả nước và quốc tế đến tham quan, nghiên cứu, tìm hiểu lịch sử.Di tích Nhà tù Sơn La hiện nay vẫn còn lưu giữ một cây đào xanh tốt mọc bên tường xà lim năm xưa, mang tên một chiến sĩ cộng sản – Tô Hiệu. Trải qua những trận đánh phá bằng bom của giặc (Pháp đánh phá năm 1952, Mỹ đánh phá năm 1965) nhằm xóa dấu vết tội ác, Nhà tù Sơn La bị phá huỷ gần hết nhưng như có một phép màu kỳ lạ, cây đào vẫn như còn nguyên vẹn. Cây đào Tô Hiệu hiện đang tiếp tục bám rễ, vươn cành và nở hoa mỗi dịp xuân về như một chứng nhân của lịch sử, khẳng định sức sống vĩnh hằng, ý chí quật cường, đấu tranh gian khổ của những chiến sĩ cộng sản trung kiên.Những ngày này, nhiều bạn trẻ trên địa bàn tỉnh Sơn La và du khách đã đến tham quan và “check – in” tại Di tích lịch sử Nhà tù Sơn La.Một nữ sinh duyên dáng trong tà áo dài, nón lá… đang ghi lại những cảnh đẹp trong khuôn viên Nhà tù Sơn La.Từ đầu tháng 8 đến nay, Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La đón hơn 1.000 lượt khách trong và ngoài nước, minh chứng cho sức hút của “địa chỉ đỏ” trong dịp lễ trọng đại.Nhiều bạn trẻ đến tham quan chia sẻ, đây không chỉ là trào lưu trên mạng xã hội, mà thực sự là cách gửi gắm tình yêu nước… Đến tham quan Nhà tù Sơn La là dịp để vừa tìm hiểu về lịch sử hào hùng của dân tộc, sự hi sinh to lớn của của cha ông ta ngày xưa để có hòa bình, độc lập hôm nay.Hiện nay, Bảo tàng tỉnh Sơn La đang trưng bày triển lãm Từ Nhà tù Sơn La đến Nhà tù Côn Đảo – Địa ngục trần gian với gần 300 tư liệu, hình ảnh có giá trị lịch sử. Đây là cách để thế hệ trẻ hiểu rõ hơn giá trị của hòa bình, thêm tự hào về truyền thống cách mạng và hun đúc tinh thần yêu nước.Bà Ngô Thị Hải Yến, Giám đốc Bảo tàng và Thư viện tỉnh, chia sẻ: Hiện nay, Bảo tàng đã đưa vào vận hành phần mềm ứng dụng công nghệ thực tế ảo, cho phép người dân và du khách tham quan không gian trưng bày dưới dạng 3D trực tuyến. Thời gian tới, bảo tàng sẽ tiếp tục hoàn thiện, khai thác phát huy và quảng bá ứng dụng để du khách có thể tiếp cận công nghệ linh hoạt hơn và thay đổi hình thức trưng bày, phục vụ khách tham quan theo hướng mới…Trình diễn, trải nghiệm “Nghệ thuật Xòe Thái” – Một hoạt động lớn tổ chức nhân dịp Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9 tại Bảo tàng và thư viện tỉnh Sơn La.
Rạng sáng 2/9, khi truy cập vào trang chủ Google tại Việt Nam, người dùng dễ dàng nhận thấy logo quen thuộc của công cụ tìm kiếm toàn cầu được thay thế bằng hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng tung bay – biểu tượng thiêng liêng của dân tộc Việt Nam.
