Góp ý sửa đổi Hiến pháp: Đồng thuận cao

Cần thiết, phù hợp

Đại tá, nhà báo Trần Thế Tuyển – Nguyên Tổng Biên tập Báo Sài Gòn Giải Phóng, Chủ tịch Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ TP.HCM cho biết, Hiến pháp là luật cơ bản điều chỉnh hành vi mọi mặt của đời sống xã hội. Cơ chế hiện tại của nước ta là Đảng lãnh đạo toàn diện, hay nói cách khác Đảng cầm quyền, Nhà nước quản lý. Quốc hội là cơ quan quyền lực cao nhất của nhân dân.

Hiện nay, Đảng có chủ trương mới tinh gọn bộ máy, phát huy vai trò các tổ chức xã hội, do vậy sửa đổi Hiến pháp là điều cần thiết, phù hợp.

Đại tá, nhà báo Trần Thế Tuyển bày tỏ sự ủng hộ đối với chủ trương đổi mới của Đảng và Quốc hội, nhất là việc tinh gọn bộ máy để chính quyền các cấp phục vụ nhân dân tốt hơn.

Điều ông tâm đắc nhất trong việc sửa đổi Hiến pháp lần này là sửa đổi theo hướng nâng cao vai trò Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và hệ thống chính trị.

Theo ông, điều này sẽ phát huy tính dân chủ, hạn chế thấp nhất sự độc quyền. Mặt khác, việc tinh gọn bộ máy sẽ giảm thiểu chi phí trung gian, tập trung cho sự phát triển của đất nước.

“Chủ trương đúng nhưng chưa đủ, cần có biện pháp trúng mới dẫn tới thành công và bước đi khoa học, tránh duy ý chí”, Đại tá, nhà báo Trần Thế Tuyển nói.

Bước ngoặt kỷ nguyên mới

Trung tướng Nguyễn Đức Hải – Nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược Bộ Quốc phòng cho biết, nước ta đã trải qua 5 lần sửa đổi Hiến pháp, lần gần nhất là 2013. Lần này, Đảng xác định là bước ngoặt trong kỷ nguyên mới.

“Bước vào giai đoạn kỷ nguyên mới đòi hỏi rất nhiều vấn đề, trong đó nền tảng cơ bản xuyên suốt là Hiến pháp. Nội dung cơ bản Hiến pháp lần này là điều chỉnh mấy vấn đề liên quan đến sự phát triển của đất nước trong thời kỳ mới. Nói cách khác, chúng ta đang tiến hành cuộc cách mạng toàn diện và sâu sắc để làm thay đổi nhận thức trên cơ sở kế thừa kết quả đã đạt được nhằm đáp ứng xu hướng phát triển không những trong nước mà còn là thời đại”, Trung tướng Nguyễn Đức Hải nói.

Theo ông, điều chỉnh nổi bật nhất là tổ chức hệ thống chuẩn chỉ, hệ thống chính quyền 2 cấp. Việc sáp nhập các tỉnh và bỏ các huyện, quận, thành phố trực thuộc của các tỉnh, thành phố là 1 trong những vấn đề cơ bản.

Trung tướng Hải nhấn mạnh, việc này sẽ tinh gọn biên chế, chọn lọc đội ngũ cán bộ bản lĩnh, chuẩn chỉ, kiên trung, trình độ quản lý xã hội, kinh tế một cách toàn diện… từ đó góp phần phát triển kinh tế, đưa nước ta sánh vai với các cường quốc năm châu, thực hiện ý nguyện và mục tiêu cao cả là mang lại hạnh phúc, cuộc sống ấm no cho nhân dân, bảo vệ vững chắc sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.

“Khi thực hiện thắng lợi cuộc cách mạng này, ta sẽ có điều kiện tập trung nguồn nhân vật lực, không những ý chí mà còn về cơ sở vật chất, từ đó tạo nên sự phát triển mạnh mẽ về công nghiệp hoá, khoa học kỹ thuật, đặc biệt những công nghệ số, chuyển đổi xanh, thúc đẩy nền kinh tế phát triển bền vững”, Trung tướng Hải nói.

Trung tướng Hải phân tích, việc tổ chức chính quyền 2 cấp sẽ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, tăng cường nhiều hơn lực lượng về cơ sở theo cấp xã, phường quyền hạn để giải quyết những vấn đề thực tiễn.

“Đảng, Chính phủ xác định 75% thẩm quyền này đưa về thực thi cấp phường, xã, còn lại 25% cấp Trung ương. Rõ ràng quyền hạn gần dân để giải quyết vấn đề bức xúc, những vấn đề đặt ra thực tiễn tại cơ sở nhanh hơn, sát hơn, đó là điều tôi rất tâm đắc. Nếu trước đây phải đi từ xã, phường lên quận, huyện rồi lên nữa thì bây giờ chúng ta đã bỏ được khâu trung gian. Thẩm quyền cấp xã, phường, kể cả là dân sự cũng như các loại hình tương ứng, quốc phòng, an ninh cũng đáp ứng gần như tương ứng với các hệ thống chính trị này. Rõ ràng rất đồng bộ, thuận lợi và kịp thời”, Trung tướng Hải nói.

Ở góc độ cá nhân, Trung tướng Nguyễn Đức Hải đề xuất, đối với tên gọi chính quyền 2 cấp nên ghi là cấp tỉnh và cấp cơ sở thay vì phường, xã, thị trấn. Theo ông, gọi cấp cơ sở sẽ mang tính bao quát và không ảnh hưởng đến việc điều chỉnh bộ máy.

Kỳ vọng vào cải cách đột phá

Ông Nguyễn Duy Thuật, Thẩm phán TAND quận 8, TP.HCM cho biết, việc lấy ý kiến rộng rãi từ nhân dân và các cấp, ngành lần này thể hiện tinh thần dân chủ, công khai và cầu thị của Quốc hội. Đây là một bước đi cần thiết bảo đảm rằng Hiến pháp, văn kiện pháp lý nền tảng của quốc gia luôn phản ánh được thực tiễn phát triển, nguyện vọng của nhân dân và yêu cầu đổi mới của đất nước.

Thẩm phán Thuật cho rằng, những vấn đề cấp thiết hiện nay, gồm việc sắp xếp lại bộ máy nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả phù hợp với kỷ nguyên vươn mình của đất nước.

Cạnh đó, bảo đảm quyền con người, quyền công dân được quy định cụ thể và khả thi hơn trong thực tiễn.

Mặt khác, thể chế hóa và nâng cao vai trò của kinh tế tư nhân, đổi mới mô hình phát triển gắn với chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.

Thẩm phán Nguyễn Duy Thuật cho biết, ông rất tâm đắc với nội dung tổ chức lại chính quyền địa phương theo hướng 2 cấp. Đây là một bước cải cách quan trọng nhằm tinh gọn bộ máy hành chính, giảm trung gian, tránh chồng chéo chức năng giữa các cấp.

Ông nhìn nhận, hiện nay, ở một số địa phương, bộ máy cấp huyện vẫn còn nặng nề, chưa thực sự hiệu quả trong quản lý. Việc sắp xếp lại theo hướng 2 cấp giúp rút gọn biên chế, giảm gánh nặng ngân sách; tăng tính chủ động, linh hoạt cho cấp cơ sở, nơi trực tiếp gần dân và giải quyết các vấn đề thiết thực hàng ngày; đẩy mạnh cải cách hành chính và ứng dụng công nghệ trong quản lý, phục vụ nhân dân tốt hơn.

“Tôi cho rằng, nếu tổ chức thực hiện nghiêm túc và có lộ trình phù hợp, nội dung cải cách này sẽ góp phần rất lớn trong việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội và nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân”, thẩm phán Thuật nói.

Góp ý thêm về dự thảo sửa đổi Hiến pháp, thẩm phán Thuật cho rằng, việc sửa đổi Hiến pháp cần quan tâm đến vai trò của người dân trong việc giám sát chính quyền từ cơ sở, đồng thời cần tăng cường trách nhiệm giải trình của các cơ quan công quyền.

Bên cạnh đó, cần cải cách hành chính theo hướng số hóa, công khai dữ liệu, tuy nhiên cần phải bảo vệ quyền riêng tư và thông tin cá nhân trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của công nghệ.

Có ý nghĩa đặc biệt quan trọng

Đặc thù công việc gắn liền mật thiết với các văn bản pháp luật, Luật sư Đặng Thị Út Pha (Đoàn Luật sư TP.HCM) rất đồng tình với việc góp ý dự thảo Hiến pháp lần này.

“Là một luật sư, tôi phải thường xuyên cập nhật các chính sách pháp luật và những thay đổi của Hiến pháp để đảm bảo hoạt động hành nghề đúng quy định và phù hợp với thực tiễn. Do đó, tôi rất quan tâm đến dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 2013”, Luật sư Đặng Thị Út Pha nói.

Nữ luật sư phân tích, dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số Điều của Hiến pháp năm 2013 đã sửa đổi, bổ sung 8 Điều về các nội dung liên quan tới Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị – xã hội, về đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương.

“Những Điều được đề xuất sửa đổi, bổ sung lần này tuy không nhiều về số lượng (chỉ 8/120 Điều), nhưng lại có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới”, Luật sư Đặng Thị Út Pha nói.

Trong đó, nội dung sửa đổi bổ sung liên quan đến việc tổ chức chính quyền địa phương là một điểm then chốt, có ý nghĩa rất lớn về thực tiễn trong cải cách bộ máy nhà nước và đổi mới quản trị ở địa phương.

Theo đó, chính quyền địa phương sẽ được tổ chức theo các mô hình linh hoạt, tùy vào đặc điểm của từng địa phương. Khi được tổ chức theo mô hình phù hợp, chính quyền địa phương có điều kiện hoạt động, phát triển tối đa, rút ngắn quy trình xử lý công việc, từ đó nâng cao hiệu quả phục vụ nhân dân và phát triển kinh tế – xã hội.

“Như vậy có thể thấy việc sửa đổi, bổ sung của Hiến pháp liên quan đến tổ chức chính quyền địa phương có ý nghĩa rất lớn, góp phần tinh gọn tổ chức mà mang lại hiệu quả công việc và phát triển kinh tế – xã hội”, nữ luật sư nói thêm.

Ở góc độ cá nhân, Luật sư Đặng Thị Út Pha góp ý nên bổ sung hoặc ủy quyền cho Luật quy định tiêu chí, điều kiện cụ thể để làm căn cứ xác định rõ ràng khi nào tổ chức đủ cả HĐND và UBND khi nào thì chỉ cần tổ chức HĐND hoặc UBND.

Báo chí làm cầu nối sửa đổi Hiến pháp

Tham gia tuyên truyền trong đợt góp ý sửa đổi Hiến pháp, phóng viên Bảo Anh (Báo Tuổi trẻ Thủ đô) chia sẻ: Trong lần lấy ý kiến sửa đổi Hiến pháp này, vai trò của truyền thông báo chí đặc biệt quan trọng. Báo chí không chỉ giúp tuyên truyền những nội dung sửa đổi trong Hiến pháp, những mặt tích cực mà còn là cầu nối giữa chính quyền và người dân, là kênh truyền đạt những ý kiến, góp ý, đề xuất của các tầng lớp dân đến các cấp lãnh đạo, từ đó giúp Hiến pháp sớm ban hành.

Phóng viên Bảo Anh cho biết, các cơ quan báo chí nói chung và Báo Tuổi trẻ Thủ đô nói riêng đang rất nỗ lực trong công tác tuyên truyền về việc sửa đổi Hiến pháp cũng như ghi nhận ý kiến của cán bộ, người dân, đặc biệt là đối tượng đoàn viên, thanh niên cả nước.

“Trong suốt quá trình tác nghiệp, tôi nhận thấy đa số người dân đều rất đồng tình và hưởng ứng đợt lấy ý kiến sửa đổi Hiến pháp. Đối với họ, việc làm đó thể hiện tính dân chủ, minh bạch và cầu thị của Nhà nước để giúp đất nước vươn mình, phát triển vượt bậc cùng thời đại. Càng mừng hơn khi người dân mạnh dạn nêu đề xuất, góp ý để hoàn thiện văn bản quy phạm phát luật tối cao của nước ta. Họ quan tâm, góp ý để hoàn thiện từ những điều nhỏ nhất, cho thấy tinh thần tận tâm, nhiệt thành để cùng đất nước thay đổi và bứt phá”, phóng viên Bảo Anh chia sẻ.

Về những nội dung sửa đổi ảnh hưởng trực tiếp đến lĩnh vực báo chí, phóng viên Bảo Anh cho rằng đây là một vấn đề hết sức cần thiết và phải làm nhanh, làm đúng. Tuy nhiên, theo anh, việc sáp nhập cơ quan báo chí nên tránh máy móc, chồng chéo mà tạo điều kiện thuận lợi để các cơ quan báo chí phát huy hết vai trò giám sát, phản biện xã hội.