Hà Nội thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm: Gia tăng cơ hội hiện thực hóa ý tưởng thành sản phẩm thương mại

Ưu tiên doanh nghiệp ươm tạo công nghệ mới, cao, chiến lược

Hà Nội hiện có khoảng 1.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo (start-up), chiếm khoảng 26–30% tổng số startup trên cả nước. Trong giai đoạn từ năm 2016 đến 2023, các startup tại thành phố Hà Nội đã thu hút gần 1 tỷ USD vốn qua khoảng 99 ‑ 100 vòng gọi vốn. Tuy vậy, các doanh nghiệp này vẫn gặp phải một số rào cản trong quá trình thu hút vốn đầu tư khởi nghiệp.

Do vậy, thành phố Hà Nội đã xây dựng Đề án thí điểm thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm nhằm thiết lập một công cụ tài chính hiệu quả, hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, ươm tạo công nghệ cao, công nghệ chiến lược và chuyển đổi số giúp doanh nghiệp vượt qua giai đoạn đầu khó khăn, thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo phát triển mạnh mẽ, góp phần hiện thực hóa Chiến lược phát triển kinh tế tri thức và đổi mới sáng tạo của Thủ đô.

Theo dự thảo Đề án, đối tượng được nhận đầu tư gồm doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong các lĩnh vực trọng điểm về khoa học và công nghệ của Thủ đô. Các doanh nghiệp này phải đáp ứng các điều kiện cụ thể, bao gồm:

Có hoạt động nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo có khả năng tạo ra giá trị đột phá, giải quyết các vấn đề của thị trường, giải pháp chuyển đổi số có tiềm năng, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển kinh tế của thành phố Hà Nội. Ưu tiên các doanh nghiệp thuộc hoạt động ươm tạo công nghệ mới, công nghệ cao, công nghệ chiến lược từ vườn ươm, trung tâm đổi mới sáng tạo trên địa bàn Thành phố Hà Nội.

Có đội ngũ sáng lập có năng lực, kinh nghiệm và cam kết phát triển sản phẩm khoa học công nghệ, hoạt động đổi mới sáng tạo và sự phát triển của doanh nghiệp.

Doanh nghiệp có triển vọng thương mại hoá, ứng dụng sản phẩm khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và thương mại hóa sản phẩm khoa học và công nghệ của Thủ đô; có phương án kinh doanh được đánh giá có hiệu quả và có khả năng thu hồi vốn đầu tư.

Củng cố mối liên kết giữa Nhà nước – Nhà Khoa học – Nhà đầu tư

Điểm khác biệt đáng chú ý của Quỹ Đầu tư mạo hiểm Hà Nội so với các quỹ hiện hành chính là vai trò dẫn dắt của Nhà nước trong khâu định hướng chiến lược, chứ không can thiệp vào hoạt động đầu tư cụ thể. Thành phố sẽ xác định các lĩnh vực ưu tiên, tổ chức lựa chọn nhà đầu tư và đơn vị quản lý quỹ chuyên nghiệp, bảo đảm minh bạch, công khai và linh hoạt theo cơ chế thị trường.

Theo dự thảo Đề án, các lĩnh vực đầu tư gồm: Công nghệ số; Công nghệ thông tin và truyền thông; Công nghệ sinh học; Công nghệ vật liệu mới; Công nghệ chế tạo – tự động hóa; Công nghệ môi trường, giảm phát thải các-bon, ứng phó biến đổi khí hậu và các lĩnh vực khác do Hội đồng nhân dân Thành phố quyết định.

Căn cứ vào lĩnh vực đầu tư và danh mục nhiệm vụ khoa học và công nghệ trọng điểm của Thủ đô, quy chế quản lý nhiệm vụ khoa học và công nghệ của Thủ đô do Chủ tịch UBND Thành phố phê duyệt, Hội đồng quản lý Quỹ quy định chi tiết danh mục đầu tư của Quỹ theo từng giai đoạn.

Với những điểm khác biệt nêu trên, thành phố Hà Nội kỳ vọng Quỹ đầu tư mạo hiểm sẽ mang lại nhưng tác động tích cực đối với Nhà nước. Theo đó, sẽ góp phần đổi mới tư duy xây dựng và thi hành pháp luật của cơ quan, công chức quản lý nhà nước theo hướng tạo điều kiện pháp lý tối đa thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hoàn thiện hệ sinh thái sáng tạo, coi đó là một yêu cầu, một nội dung thiết yếu của Nhà nước, bao gồm cả các cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp, đặc biệt là của các cơ quan Nhà nước.

Thực hiện tốt định hướng Nhà nước kiến tạo và thúc đẩy quá trình chuyển giao công nghệ, thương mại hoá sản phẩm công nghệ mới, nhất là công nghệ cao trong các lĩnh vực trọng điểm, phát triển thị trường khoa học công nghệ đáp ứng nhu cầu phát triển Thủ đô, Vùng Thủ đô và cả nước.

Tạo một công cụ hỗ trợ của Nhà nước để thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng nền kinh tế tri thức. Đồng thời tạo niềm tin đối với cộng đồng doanh nghiệp, nhà khoa học đối với hoạt động hỗ trợ của Nhà nước cho sự phát triển về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Thông qua Quỹ cũng góp phần củng cố mối liên kết giữa Nhà nước – Nhà Khoa học – Nhà đầu tư trong hoạt động phát triển. Mối liên kết này rất đặc biệt đối với Thủ đô – nơi có số lượng các trường đại học, viện nghiên cứu, nhà khoa học nhiều nhất cả nước. Thủ đô cũng là nơi có số lượng doanh nhân, doanh nghiệp và môi trường kinh doanh thu hút nhiều nhà đầu tư trong nước và quốc tế.

Ngoài ra cũng góp phần giải quyết các vấn đề xã hội thông qua việc thu hút các doanh nghiệp có tiềm lực về tài chính, công nghệ tham gia đầu tư mạo hiểm cùng Nhà nước vào các doanh nghiệp nhỏ và vừa đổi mới sáng tạo.

Gia tăng cơ hội hiện thực hóa ý tưởng thành sản phẩm thương mại

Đối với doanh nghiệp nhận đầu tư và đối với thị trường, Quỹ đầu tư mạo hiểm của thành phố sẽ gia tăng cơ hội hiện thực hóa ý tưởng thành sản phẩm thương mại, làm chủ công nghệ mới, tạo ra sản phẩm, dịch vụ mới ưu việt, nâng cao sức cạnh tranh của tổ chức, doanh nghiệp…

Do được tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ đầu tư mạo hiểm từ nguồn ngân sách sẽ làm gia tăng uy tín, khả năng tiếp cận thị trường của doanh nghiệp. Thúc đẩy cạnh tranh trên thị trường khoa học, công nghệ. Đặc biệt, hoạt động đầu tư mạo hiểm sẽ giúp cho các sản phẩm KHCN, ý tưởng, mô hình kinh doanh có thể thương mại hoá được thành công.

Thông qua mô hình tiếp nhận vốn đầu tư mạo hiểm cùng với sự giám sát chuyên nghiệp của Công ty quản lý quỹ trong hoạt động kinh doanh sẽ giúp cho các doanh nghiệp cải thiện được năng lực quản trị doanh nghiệp, năng lực cạnh tranh và có cơ hội tiếp cận các nguồn tri thức mới để phát triển.

Đối với cá nhân, người tiêu dùng sẽ gia tăng cơ hội được tiếp cận sớm các sản phẩm công nghệ, ý tưởng và mô hình kinh doanh đổi mới sáng tạo do có nguồn vốn đầu tư mạo hiểm thúc đẩy.

Mặt khác, sự phát triển doanh nghiệp KHCN sẽ góp phần phát triển thị trường công nghệ, từ đó tạo ra cơ hội đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng, nghề nghiệp cho người lao động, tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao cho Thành phố; gia tăng cơ hội việc làm tốt, thu nhập cao, nhờ đó chất lượng cuộc sống của người lao động được nâng cao.